Vraag
We geloven dat de Heere ons leven bestuurt en leidt. Er wordt wel eens gezegd dat toeval niet bestaat. In die gedachtegang kan ik mij vinden. Toch zijn er wel eens zaken waarvan ik denk: Zouden die ook bestuurd worden? Het gaat dan om heel eenvoudige dingen (het komt misschien wat belachelijk over, maar zo bedoel ik het absoluut niet).
Voorbeelden: een product in de supermarkt is uitverkocht, treinvertraging, de vaatwasser is kapot, je komt een bekende tegen in de bus. De catechismus zegt dat zonder de wil van God geen haar van ons hoofd vallen kan, maar bestuurt God het dan ook zo? Ben ik nu misschien te nieuwsgierig/goddeloos?
Antwoord
Op zichzelf is deze vraag niet verkeerd. Meestal gaat het om meer belangrijke zaken. Iedere serieuze christen zal er toch wel eens over peinzen n.a.v. een of andere opvallende gebeurtenis. Hoe paste het achteraf precies! Of: hoe kon het toch zo verdrietig aflopen? Soms zijn er bijzondere bewaringen, maar een andere keer krijgt iemand toch een ongeluk.
Wij mensen krijgen dergelijke dingen nooit goed rond. Grondregel in ons denken mag zijn: God staat overal boven, maar Hij geeft ook het kwade nog ruimte. Ik houd me inderdaad maar het liefst aan zondag 1 van de catechismus, die over de wil van God zegt dat geen haar van ons hoofd vallen kan zonder de wil van God. Christus zegt het in Matt. 10:30 een klein beetje anders. Hij noemt er namelijk de “wil” van de Vader niet uitdrukkelijk bij (“Niet één van deze mussen zal ter aarde vallen zonder uw hemelse Vader”). Deze manier van spreken waarin God niet direct als handelend Persoon genoemd wordt, al is Hij wel erbij betrokken, zegt ons dus dat we niet overal de actieve wil van God in moeten zien. Er zijn dingen die Hij toelaat, laat gebeuren met een bedoeling die voor ons niet altijd is te doorgronden. Bijv. “Gij aanschouwt de moeite en het verdriet opdat men het in Uw hand geve” (Ps. 10:14). Daarom moeten we het spreken van de catechismus zo opvatten dat de Heere dingen kan toelaten die op zichzelf tegen Zijn wil ingaan. Ik noem als voorbeeld een bewuste roofmoord of een verkeersongeluk door onoplettendheid of door roekeloosheid. Augustinus zei al dat er wel dingen tegen Gods wil in gebeuren, maar niet buiten Zijn wil om. Paulus schreef aan de christenen te Rome dat voor wie God liefhebben alle dingen medewerken ten goede (Rom. 8:28).
Vallen daar ook kleine, op zichzelf onbetekenende dingen onder? Ik denk van wel, zoals de haren van ons hoofd, die alle geteld zijn (Matt. 10:30). Zoals ook de onbetekenende musjes die onder het klapnet ter aarde vallen (Matt. 10:29). Ik denk ook aan wat de Heere Jezus tegen zijn discipelen zei toen Hij een eetzaal voor het pascha “bestelde”. Gaat henen in de stad en u zal een mens ontmoeten, dragende een kruik water (Markus 14:13). Deze op zich kleine ontmoeting wist Jezus vooruit en had voor Hem grote betekenis... Er ontsnapt niets aan Gods aandacht. Zijn ogen doorlopen de ganse aarde (2 Kron. 16:9). Wij moeten vooral niet te klein van God denken.
Wanneer we beseffen dat Hij zowel de macrokosmos (dus de sterrenstelsels in de ruimte, die we in lichtjaren bemeten) als de microkosmos (de wereld van het microscopisch kleine, die we met ons blote oog niet kunnen zien) geschapen heeft, moet het ons gaan duizelen. De Heere houdt de hele schepping met alles erop en eraan in Zijn hand. Daarom zijn ook de catechismuszondagen 9 en 10 zo vol geloofsvertrouwen. Niet dat alles zó vastligt dat er geen enkele vrijheid van handelen is door ons mensen, alsof er een ijzeren noodlot regeert waaraan ook God Zelf aan gebonden is. Alsof onze geschiedenis als een mechanisch uurwerk afloopt. Nee, de Heere is in Zichzelf vrijmachtig en Hij handelt altijd naar Zijn heilswil, ook wanneer Hij kwade dingen toelaat (bijvoorbeeld de verharding van Farao). Ook wanneer Hijzelf in de natuurwetten ingrijpt.
Daarbij hebben we ook onze eigen verantwoordelijkheid. Maar het moet er bij dergelijke vragen als die ik nu probeer te beantwoorden vooral om gaan dat wij kleine mensen biddend ons leven in Zijn almachtige, vaderlijke hand leggen en een goed toevoorzicht op zullen Hem hebben. Dan werken ook kleine dingen mede ten goede, al kunnen wij ze niet altijd op hun belangrijkheid beoordelen.
Ds. H. D. Rietveld
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. D. Rietveld
- Geboortedatum:06-11-1947
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Nijkerk
- Status:Actief
Bijzonderheden:
emeritus
