Vraag
Bij ons in de kerk hebben wij erg veel problemen rond de PKN. Ik word daar zo moedeloos van; ik kan niet meer met een fijn gevoel in de kerk zitten omdat er zoveel narigheid is. Ik zat ook bij ons op de jeugdvereniging, maar door dit allemaal voel ik me daar niet meer thuis. Ik ga nu veel liever bij mijn vriend naar de kerk, want hij is christelijk-gereformeerd. Ik wil daar graag lid worden, maar ik voel dat als verraad tegenover de kerk waar ik toe behoor en tegenover mijn ouders, want die hebben het er ook ontzettend moeilijk mee. Wat moet ik nu doen, want hoe kan ik nu zo naar Gods Woord luisteren terwijl sommigen met kwade harten tegenover elkaar in de kerk zitten? Dat kan toch niet?
Antwoord
Ik heb expres die vraag heel lang laten liggen, omdat ik zelf -en dat zeg ik eerlijk- geen antwoord weet op de moeilijke vragen van de PKN. Voor mij is het heel duidelijk een oordeel Gods dat zich over de kerk voltrekt, waarover ik zelf naar de pers toe niet veel schrijf, al neem ik wel duidelijk een positie in, zoals je weet. De PKN is ongeestelijk bezig en helaas sommige noodverbanden ook, omdat het schuldbesef ontbreekt. Maar wel is er de jacht om een nieuwe kerk te vormen: of PKN of soms ook een ongeestelijke ijver om een Hersteld Hervormde Kerk te vormen, terwijl we het oordeel van God over ons vergeten.
Het grote probleem in deze kerkelijk vreselijke tijd voor hen die staan op het hervormde standpunt, is dat er veel gesproken wordt en soms weinig gebeden. Ik denk dat de kerk er anders zou uitzien wanneer we evenals de apostelen en bekenden van Jezus steeds zouden volharden in het gebed. en minder zouden spreken over het vreselijke landelijke verband van de PKN, die gezien haar gedeelde grondslag en ethiek eigenlijk geen kerk is, dan hoogstens een conglomeraat van meningen. Dat neemt evenwel niet weg dat er in de grote impasse misschien enige lichtpuntjes zijn door het convenant en door het tweede ledenregister en de aangenomen moties om enig geduld met de kerk te hebben.
Calvijn spreekt over het geduld met de zonden van de kerk. Zo neem ik voorlopig dan maar mijn plaats in de kerk in. We worden er niet uitgezet, maar dat betekent wel dat we in een vreselijke impasse verkeren. Op dit ogenblik komt het helemaal aan op de plaatselijke gemeente, waar je meeleeft. Het is erg wanneer binnen gemeenten ,zoals nu binnen de voormalige Hervormde Kerk, zulke tegenstellingen zijn ontstaan. Ik denk dat we elkaar niet in het geweten moeten benauwen, wat het kerkelijke standpunt betreft, maar wel elkaar opdragen in het gebed. Immers in het verleden vond de scheiding altijd plaats op de leer. Dat gebeurt nu helaas in veel gevallen niet. Ik denk zelfs dat er heel veel vleselijke godsdienst bij is van beide kanten. Laat daarom je meeleven afhangen van de leer die in de gemeente wordt gebracht.
Het is nu op dit ogenblik mijn gewoonte niet meer de synode in de eerste plaats op te dragen in het gebed, daar zij de eerste oorzaak is van de scheuren en breuken die zich nu voltrekken, zoals ik ook aan de synode geschreven heb, maar wel de gebroken verbanden van de vaderlandse kerk. Ik denk dat we op dit ogenblik moeten zeggen dat ook de afgescheiden kerken eigenlijk gerekend kunnen worden tot de vaderlandse kerk. Daarom raad ik op dit ogenblik aan, om dár mee te leven waar in vrede het Woord Gods beluisterd kan worden.
Tegelijk zeg ik wel dat we niet onder de schuld moeten uitlopen. Ook wanneer je een kerk verlaat, dien je wel te bedenken dat je ook altijd je zelf meeneemt. Maak in ieder geval geen moeilijkheden met je ouders, want dan heb je een tweede probleem. Ik zelf bekijk de gemeenten veel meer vanuit de plaatselijke situatie dan een half jaar geleden. Zelf zal ik in sommige gevallen voorgaan in PKN-gemeenten en ook in buiten-PKN-gemeenten. Doch daar waar een buitenverband op een ongeestelijke wijze tot stand lijkt te zijn gebracht, zal ik niet kunnen voorgaan. Je ziet het: dit is eigenlijk wel wat onkerkelijk gedacht. Maar ik heb persoonlijk de synode gemeld haar geestelijk en ook confessioneel niet te kunnen gehoorzamen. Dus dit is een moeilijke positie.
Ik troost me daarbij door wat Calvijn zegt, die in het vierde boek van de Institutie schrijft over de kerk als over de plaatselijke gemeente. De kerk is voor Calvijn in de eerste plaats de plaatselijke gemeente, anders dan de praktijk was in de oude Nederlandse Hervormde Kerk na 1816 en 1951, die veel nadruk legde op het synodale verband. Zo moeten we als Hervormden op dit ogenblik maar alle nadruk leggen op de plaatselijke gemeente. Mogelijk wordt van uit de plaatselijke gemeenten een sterk confessioneel verband opgebouwd binnen het juridisch verband van de huidige kerk.
Je ziet het dat ik zelf geen eigenlijk goed antwoord kan bedenken, maar de situatie is niet anders. Ik wil niet dingen glad strijken die niet te rechtvaardigen zijn. Probeer dus daar geestelijk voedsel te vinden waar het Woord Gods in alle oprechtheid gepreekt worden. Heb de waarheid lief en binnen je familie en ook de vrede. Dit is mijn voorlopig antwoord, al is het gezien de huidige ontwikkelingen zeer onvolledig.
Dit artikel is beantwoord door
Ds. P. Molenaar
- Geboortedatum:22-05-1945
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Lunteren
- Status:Actief
