Veel en weinig mensen aan het Heilig Avondmaal

Bij mij in de kerk gaat vrijwel iedereen die belijdenis heeft gedaan aan het Heilig Avondmaal (PKN). Ik heb een vriend en ga nu om de week bij hem naar de kerk (Christelijk Gereformeerd). Vorige week was er avondmaal, er gingen zes mensen aan tafel... Hoe kan er zo'n groot verschil zijn tussen deze twee gemeenten? Het is zo verwarrend.

Beste ....,

Ik wil je vraag in twee etappes beantwoorden. De eerste etappe betreft het Heilig Avondmaal, de tweede de Christelijke Gereformeerde Kerken. Ik hoop dat je daarna voldoende uitleg hebt gehad.

Bij het Heilig Avondmaal is het goed te weten, dat dit nooit alleen is een plechtig aanschuiven aan een tafel, waar ieder een stukje brood en een slokje wijn ontvangt. Dat is in de PKN niet zo en in de CGK ook niet. Bij het Heilig Avondmaal zijn twee onderdelen wezenlijk, een materieel onderdeel en een geestelijk onderdeel. Het materiële is dat wat je gewoonlijk ziet aan het Avondmaal. Mensen schuiven aan, ze ontvangen en eten een stukje brood, ze krijgen en drinken een slokje wijn. Dat is een kwestie van mond en maag. De andere kant is geestelijk. Door het geloof en door het werk van de Heilige Geest is er gemeenschap met Christus. Die gemeenschap ontstaat als volgt. Wij gedenken, onder andere door de woorden die de predikant aan de Avondmaalstafel spreekt, de dood van onze Zaligmaker, waarbij het de bedoeling is, dat we die dood op ons persoonlijk toepassen. Zijn dood wordt dan ons leven. Dat kan niet zonder het geloof en zonder de Heilige Geest. Daardoor ontstaat de gemeenschap met Christus. Wij geloven, zowel in de PKN als in de CGK, dat die gemeenschap er niet is “bij wijze van spreken”, maar dat die er echt is. Dat is een zaak van oren, hoofd en hart, maar net zo echt als wat er via mond en maag gebeurt.

Deze reële, geestelijke gemeenschap maakt dat wij niet zomaar aan de tafel aanschuiven, maar met groot ontzag en veel liefde voor onze Zaligmaker. Want Hij is geestelijk aanwezig. Wanneer wij alleen maar bleven letten op de materiële zijde, die van mond en maag, zouden we zondigen. Wij moeten dus ook letten op de geestelijke zijde, en dat doen we bij de voorbereiding van het Heilig Avondmaal, waarin we nagaan of we ons heil alleen verwachten van onze Heere Jezus Christus, of we een afkeer van de zonde hebben en of we verlangen te breken met onze zonden en voortaan in een godzalig leven verder te gaan. Dat is dus de kant van het geloof, de gesteldheid van het hart.

Deze opvatting van het Avondmaal ontlenen we aan 1 Kor 11:17-31 en aan 1 Kor 10:14-22. Daar leren wij dat het Avondmaal is een echte gemeenschap met Christus. Deze komt door het geloof en door de Geest tot stand. Deze gemeenschap mogen we nooit uit het oog verliezen. Het is vreselijk als we ongelovig of oneerbiedig met het Heilig Avondmaal omgaan. Tot zover over de Heilig Avondmaal.

Nu over de CGK. Evenals in de PKN tref je in de CGK kerken aan van allerlei soorten en maten. Of zo je wilt, in allerlei kleuren en smaken. Het is in lang niet iedere Christelijke Gereformeerde Kerk zo, dat er bij wijze van spreken maar zes mensen aan het Avondmaal gaan. In andere kerken van hetzelfde verband is het net als bij jullie, daar gaat een groot gedeelte van de belijdende delen ter tafel. Je kunt in de CGK allerlei opvattingen aantreffen. Je hebt kerken met evangelische invloeden, kerken met heel sterke reformatorische invloeden, kerken met wat minder reformatorische invloeden, kerken die meer op de middenmoot van de PKN lijken. Het is een te lang verhaal om je uit te leggen hoe het kan dat zulke kerken samen in een betrekkelijk klein kerkverband passen. Ze hebben allemaal wel een aantal dingen gemeenschappelijk, namelijk trouw aan de Bijbel en aan de gereformeerde belijdenisgeschriften. Ook geldt voor de meeste, dat ze wijzen op de persoonlijke noodzaak van wedergeboorte, geloof en bekering en dat daar in de preken nogal wat aandacht aan wordt besteed.

Maar heel verschillend kan er worden gedacht over de vraag: wanneer weet je nu of je een echt geloof hebt.? Die vraag is heel belangrijk, maar wordt dus verschillend beantwoord. Soms werpt men er heel hoge barrières omheen op. Dan zijn er maar weinig mensen in een gemeente die van zichzelf durven zeggen dat ze een echt geloof hebben. Aan de andere kant vergeet men soms bijna dat er verschil is tussen echt en onecht geloof. Dan gaan de meeste gewoon er vanuit dat ze delen in het echte geloof. Het is van kerk tot kerk verschillend hoe men daarmee omgaat. Als de barrières heel hoog gemaakt zijn, zullen er ook maar weinig mensen aan het Heilig Avondmaal gaan. Want de voorbereidingsvragen (waarin we nagaan of we ons heil alleen verwachten van onze Heere Jezus Christus, of we een afkeer van de zonde hebben en of we verlangen te breken met onze zonden en voortaan in een godzalig leven verder te gaan) worden meestal teruggebracht tot één vraag: heb ik een waar geloof? Als er maar weinig zijn die die vraag positief kunnen of durven beantwoorden, zullen er ook maar weinig zijn aan die aan het Avondmaal durven te gaan. Als er veel meer zijn, die voor zichzelf die vraag positief beantwoorden, zullen er ook meer aan het Avondmaal gaan. Vandaar het verschil dat jij hebt opgemerkt.

Ik hoop dat ik hiermee je vraag voldoende heb beantwoord.

Ds. G. van ‘t Spijker

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G. van 't Spijker

• Geboortedatum:
  17-12-1943
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Baarn
• Status:
  Inactief

27 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven