Het oude en nieuwe verbond

Ik heb een aantal vragen m.b.t. het oude en nieuwe verbond (testament). De Joodse Bijbel is door christenen het Oude Testament genoemd en de boeken die door christenen toegevoegd zijn, worden het Nieuwe Testament genoemd. “Testament” schijnt een synoniem te zijn voor “verbond”. Nu wordt er in het OT regelmatig geschreven over verbonden, bijvoorbeeld in Genesis 9:11-13 waar God een verbond maakt met Noach: het verbondsteken is daar de regenboog en de verbondsbelofte van God is dat de aarde nooit meer door water zal vergaan. In Genesis 17:2-11 staat het verbond tussen God en Abram beschreven. Ook daar is een verbondsbelofte en een verbondsteken (de besnijdenis). Tevens staat er beschreven dat dit een eeuwig verbond is. In Exodus 3:3-8 lijkt dit verbond tussen God en Abram vernieuwd te worden met het volk Israel (op/bij de berg Sinaï).

Nu wordt de Joden in Jeremia 31:31-34 een vernieuwd verbond tussen God en het volk Israël in het vooruitzicht gesteld. Dit werd dus geschreven in een tijd dat de Joden in ballingschap waren in Assyrië/Babylon. God zou de harten van de Joden blijkbaar zo gaan veranderen dat ze allen God zouden kennen en dienen. Naast de messiaanse profetieën was Jeremia 31 waarschijnlijk een belangrijk bijbelgedeelte voor de Joden: het stelde hun een betere toekomst in het vooruitzicht. Paulus is bekend met de profetie van Jeremia 31 blijkens Hebreeën 8. In Lukas 22:20 en 1 Korinthe 11:25 wordt geschreven dat “deze drinkbeker het Nieuwe Testament in Mijn bloed” is. Ik neem aan dat hier indirect gerefereerd wordt aan Jeremia 31.

Mijn vraag/vragen zijn als volgt: Tijdens het laatste avondmaal wordt er toch geen nieuw (vernieuwd) verbond gemaakt tussen God en het volk Israël zoals beschreven in Jeremia 31 en zoals het ook beschreven staat in Genesis 17 (Abram) en Exodus 3 (Sinaï)? Om een verbond te maken moet je toch samenkomen en elkaar iets (opnieuw) beloven? Een drinkbeker is toch geen verbond?

Daarnaast lijkt hetgeen er beschreven staat in Jeremia 31 niet gebeurd te zijn: “Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven, en zal die in hun hart schrijven; en Ik zal hun tot een God zijn, en zij zullen Mij tot een volk zijn.” De diaspora volgde snel en Jezus werd (bijna) niet als de Messias geaccepteerd door de Joden. Hoe dienen we dit te zien?

Daarnaast schrijft Paulus in Hebr. 8:13: “Als Hij zegt: Een nieuw verbond, zo heeft Hij het eerste oud gemaakt; dat nu oud gemaakt is en verouderd, is nabij de verdwijning.” Wat bedoeld Paulus met “nabij de verdwijning”? Het lijkt erop dat het oude verbond nog niet verdwenen was.

Beste vraagsteller,

Bedankt voor je vragen, ik zal proberen er kort op in te gaan. Het zijn belangrijke vragen, want ze raken de visie op de hele Bijbel, de eenheid van het woord van God, de eenheid van Gods kerk de eeuwen door, de ene weg van verlossing voor Jood en heiden enz. Als ik het goed zie stel je drie vragen:
1. Tijdens het laatste avondmaal wordt er toch geen nieuw (vernieuwd) verbond gemaakt? Een drinkbeker is toch geen verbond?
2. Is wat in Jeremia 31 staat wel gebeurd /vervuld?
3. Wat bedoelt Paulus met “nabij de verdwijning” in Hebr. 8?

1. Inderdaad verwijst de Heere Jezus met Zijn woorden naar de vernieuwing van het verbond zoals o.a. beloofd in Jer. 31. Met het woord vernieuwing heb ik meteen de uitleg gegeven van het woord ‘nieuw’. Het reeds bestaande verbond blijft van kracht, maar krijgt nieuwe dimensies. Het nieuwe is gelegen in de verbreding van het verbond naar niet-Joden. Ook zij mogen delen in het heil dat de God van Israël tot stand brengt. Daarvoor is het offer van de Heere Jezus van fundamenteel belang. De Heere Jezus legt Zelf een verband tussen de drinkbeker en Zijn (toen: a.s.) lijden en sterven. Het nieuwe verbond ontleent zijn kracht en waarde aan Zijn verzoenend offer. Dit verbond wordt ‘gevierd’ als Jezus tijdens de Paasmaaltijd het brood en de wijn maakt tot tekenen van verlossing die meer omvat dan de verlossing uit Egypte (Pesach). Je zou kunnen zeggen dat de Heere Jezus bij de instelling van het Avondmaal zegt: dat Nieuwe (vernieuwde) Verbond kan nu ingaan en van kracht zijn, vanwege mijn verzoenend offer.

2. Jazeker, kijk maar naar Handelingen 2. Dat waren allemaal Joden, die nu tot geloof kwamen in Jezus als de Messias. Ze kregen Gods wet/Gods liefde in hun hart: 3000 op één dag en later nog veel meer. De uitdrukkelijke verwijzing naar de profetie van Joël laat zien dat Petrus en de andere apostelen dit zelf hebben verstaan als het aanbreken van het nieuwe verbond. De eerste christenen waren allemaal Joden en nog steeds komen er Joden tot de belijdenis dat Jezus de Messias is.

3. Het oude verbond is van voorbijgaande aard. Wie er nog aan wil vasthouden, zal er toch een keer achter komen dat het zijn waarde en kracht heeft verloren. Waarom zou je bij kaarslicht blijven leven als de zon is opgegaan?

Ik hoop dat ik je vragen hiermee heb beantwoord. De verbondsgedachte is een gouden draad die door heel de Bijbel loopt. Om uit te leggen wat de waarde daarvan is ook voor ons vandaag, heb ik onlangs hierover een boekje gepubliceerd. Misschien helpt het je als je je nog wat verder in deze vragen wilt verdiepen. Het heet “Taal en Teken. Over Gods verbond als relatie en communicatie.” Kampen 2018. ISBN 9789492433213.

Hartelijke groet,
Ds. H. Korving

Naschrift redactie: Over het door ds. Korving genoemde boek heeft de redactie hem uitgebreid geinterviewd. 

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

194 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven