Vraag
Aan dr. ir. Wim de Jong. Bedankt voor uw vorige antwoord 'Het water van de zondvloed'. U schreef daar het volgende:
“7. Erosie is een van de normale, dagelijkse geologische processen op aarde. Daardoor verliest een berg per jaar ongeveer 3 mm van zijn hoogte. Door het hoogte verlies van 3 km per miljoen jaar zouden de Alpen, waarvan de leeftijd geschat wordt op minimaal 34 miljoen jaar, al 30 miljoen jaar geleden weggeërodeerd zijn. In plaats daarvan zijn de toppen van de Alpen puntig en scherp.”
Mijn vraag is: maar er vindt toch ook opstuwing van bergen plaats, subductie. En niet alleen erosie?
Antwoord
Beste vragensteller,
Volgens het catastrofemodel (zie mijn vorige antwoord) is het oer-continent Pangea op zeker moment uiteengevallen en zijn de brokstukken ervan snel van elkaar geschoven over het onderliggende vloeibare gesteente naar een nieuw evenwicht. Tijdens het schuiven naar een nieuw evenwicht zijn de Alpen gevormd bij een botsing tussen twee platen aardkorst. Tijdens die botsing zijn de op beide platen liggende, in vele lagen op elkaar gestapelde, zachte sedimenten in elkaar geplooid als een in elkaar gedrukt tafelkleed. Daarna zijn deze plooien door wegstromend water verder gemodelleerd en tenslotte uitgehard tot de Alpen die we vandaag waarnemen.
Aan de voet van de meeste bergen in het Alpengebied is het materiaal te zien dat sinds hun vorming weg-geërodeerd is. Het ligt in een gladde laag tegen de bergen aan tot een beperkte hoogte. Daarboven ontbreken gladde en afgeronde vormen en zijn de bergen hoekig, scherp en puntig. Dit alles wijst niet op een erosie-proces dat al tientallen miljoenen jaren aan de gang is, maar op een vorming relatief kort geleden. De kleine afstand in de Alpen tussen begroeiing en onderliggende rotsgrond, ondersteunt deze veronderstelling.
Bij subductie duikt een aardplaat onder een andere aardplaat en wordt verzwolgen in het onderliggende vloeibare gesteente, terwijl de andere plaat omhoog wordt gedrukt. Dit gaat gepaard met aardbevingen en het omhoog komen van lavastromen langs de lijn waar de ene aardplaat onder de andere plaat wegduikt. In het Alpengebied zijn geen aanwijzingen dat de ene helft van het gebied aan het verdwijnen is onder de andere helft, terwijl de andere helft omhoog wordt gedrukt. Het Alpengebied ziet er overal vrijwel hetzelfde uit. Het is een rustig en liefelijk gebied, zonder aardbevingen en lavastromen langs de lijn waar in het verleden de twee aardplaten op elkaar gebotst zijn.
Dr. ir. Wim de Jong
Dit artikel is beantwoord door
dr. ir. Wim de Jong
Bijzonderheden:
Werkzaam als adviseur en onderzoeker van innovatie en verandering bij INI-Consult, respectievelijk INI-Research.
