Zijn pornoverslaving nog steeds in mijn hoofd

Twee jaar geleden heb ik mijn man betrapt op het kijken van porno. Hij beloofde te stoppen. Een maand later betrapte ik hem opnieuw. Hij gaf toe verslaafd te zijn aan porno en dat hij hier ook van walgde. Ik beloofde hem nog één kans te geven. (Zo zakelijk als dit klinkt ging het uiteraard niet...) Mocht hij ooit weer de verleiding niet kunnen weerstaan, zou hij in therapie gaan, zo beloofde hij.

Nu twee jaar later vertrouw ik hem weer 99 procent, praten we er open over en ben ik dankbaar voor een goed huwelijk met lieve kindjes en een lieve man. Toch zit zijn pornoverslaving nog steeds in mijn hoofd en dan met name tijdens het vrijen. Ik weet dat hij al die beelden regelmatig heeft gezien en ben bang dat zijn beeld van seks hierdoor vervormd is. Hij houdt er erg van een dominante rol aan te nemen tijdens de seks, hij vindt het leuk als ik me sexy kleed (tijdens seks, niet in ons normale leven van alledag!). Voordat ik hem ooit betrapt had vond ik dat prima, maar nu ben ik bang dat hij de porno herbeleeft tijdens seks met mij. Hij ontkent dit stellig en zegt dat hij echt van mij geniet, niet van een of ander pornografisch beeld in zijn hoofd. Maar ondertussen kan ik me niet meer echt ‘geven’ omdat ik als het iets teveel lust wordt in mijn ogen, weer bang ben dat dit voortkomt uit zijn pornoverslaving. Terwijl ik verstandelijk ook wel weet dat een man op seksueel gebied anders is dan een vrouw en hij me altijd met respect en liefde, ook in bed, behandelt. Ook ergert mijn man zich na twee jaar soms aan mij, omdat ik zo in die porno blijf ‘hangen’.

Hoe stap ik uit deze cirkel? En kan het beeld van seks bij mijn man verwrongen zijn na -voor zover ik weet- een eenjarige pornoverslaving?

Voordat ik op je vraag antwoord geef op je vraag wil ik in het algemeen iets schrijven over angst en seks. Er is een Nederlandse wetenschapper (Holstege) die hier in 2012 een onderzoek over gepubliceerd heeft. In de Huffington post zegt hij: “The brain can either be anxious or aroused (or neither), but not both” [1]. Eigenlijk wil dat zeggen dat je tijdens de seks je gedachten los moet kunnen laten. Angst, bezorgdheid of onzekerheid zorgt er juist voor dat je alert bent en blijft denken. Je zou kunnen veronderstellen dat angst de grootste blokkade is voor het beleven van prettige seksualiteit. Met name bij vrouwen lijkt dit het geval. Er zou een verband kunnen bestaan met het autonome zenuwstelsel. Onder andere bestaande uit een sympathisch en een parasympathisch deel. 

Het parasympathische deel versterkt de werking van een aantal lichamelijke processen, waaronder de geslachtsorganen en is actiever in periodes van rust. Het sympathische deel remt de werking van de geslachtsorganen en is actiever bij inspanning. Dit deel is ook actiever in verband met angst (pupillen worden wijder, spijsvertering wordt minder, hart gaat sneller kloppen, etc.). Angst ontstaan door onveiligheid of gebrek aan vertrouwen, leidt fysiek tot een verminderd verlangen en vermogen om seksueel ontvankelijk te kunnen zijn.

Holstege zegt hierover in het AD [2]: “Onze bevindingen helpen dus ook seksuele stoornissen te verklaren, aangezien ze een beeld van het brein schetsen waarin veiligheid een vereiste is en angst een libido-killer. Als mannen seks willen, dan moeten ze een veilige situatie creëren voor de vrouw. Dat is voor hen het allerbelangrijkste.”

Ik waag me verder niet aan een interpretatie of duiding van dit onderzoek, want ik ben geen wetenschapper. Echter kan ik me goed voorstellen dat dit wel klopt. Ik zie in de gesprekken met stellen over seksualiteit dat geheimen, onzekerheid over de veiligheid en gespannen je best doen omdat het moet, ervoor zorgt dat seks een opgave is in plaats van een gave. De Bijbel lijkt dit ook te suggereren: In Hooglied 2:7 doet de bruid een bezwering: “Ik bezweer u, dochters van Jeruzalem, als bij de gazellen of bij de hinden op het veld, dat u de liefde niet opwekt of aanwakkert, voordat het haar behaagt.” De bezwering om de liefde niet op te wekken wordt hier gedaan bij de hinden en gazellen op het veld. Gracieuze dieren die geen galblaas hebben (gal staat voor bitterheid wat niet past bij de liefde). Wat vooral opvallend hierin is, is het paringsgedrag van deze dieren. Mogelijk dat de bruid uit Hooglied hierop doelt. Wat ik begrepen heb van een biologiedocente, is dat het mannetjesdier zich flink moet inspannen voordat er gepaard kan worden. De hinde wacht tot het juiste seizoen is aangebroken. Het mannetje moet zijn best doen haar te versieren, tijd en aandacht te geven en de sterkste te zijn. Hij moet haar laten zien dat hij haar kan beschermen. De vergelijking met deze dieren wordt ook door Salomo gemaakt in Spreuken 5: 18-19a: “Moge je levensbron gezegend zijn en verblijd je over de vrouw van je jeugd: een zeer lieflijke hinde, een bevallig steengeitje. Laten haar borsten jou te allen tijde dronken maken.”

Het laat zien dat de man zijn aandacht mag richten op de vrouw van zijn jeugd- wat exclusiviteit en trouw betekent in deze context. De man heeft de opdracht die veiligheid te bieden. Pornografie, hoe kortstondig ook, doorbreekt en beschadigt deze exclusiviteit en trouw. Het brengt dan onzekerheid en onduidelijkheid. Dat kan meerdere negatieve emoties teweegbrengen. Bijvoorbeeld emoties die te maken hebben met zelfverwijt (jezelf druk opleggen dat je jezelf weer moet geven en dit niet lukt). Of de angst wat er gebeurt als het je niet lukt jezelf weer te geven (kijkt hij dan weer). Soms krijgen vrouwen het  gevoel tekort te schieten naar hun man toe want anders zou hij geen porno kijken. 

Als de porno voorbij is en het leven weer verder gaat kan het weer andere gevoelens geven. Bijvoorbeeld dat je wat er is gebeurt nu maar eens los moet kunnen laten. Dat je hem niet mag herinneren aan wat geweest is en dat je vertrouwen moet hebben dat het nu goed gaat. Anders maak je het misschien juist wel extra moeilijk voor hem. En wat als dit allemaal niet lukt? Als je de onbevangenheid niet terug weet te vinden? Dat geeft een gevoel van falen, angst en vastzitten. Piekeren kan een vorm van omgaan met deze gevoelens zijn. Door te piekeren zoek je naar een oplossing voor datgene waar je in vastzit. Een uitweg uit de klem die je ervaart. Door te denken voorkom je dat je stilgezet wordt bij wat je voelt. Je leeft als het ware aan je gevoel voorbij. Dat is in het licht van het voorgaande een probleem. Want je heb in dat gevoel de nabijheid, erkenning en daarmee veiligheid van je man nodig. Je bent dat vermoedelijk erg zelf en alleen aan het doen. Dit terwijl je vertrouwen beschadigd is. Als je gevoel er niet mag zijn kan je daarin niet de verbinding aangaan met je man. Dat komt ook omdat je man stellig ontkent wanneer je hem vraagt of hij de pornobeelden herleeft. Hij laat hier mogelijk een kans liggen, want alleen ontkenning stelt jou niet gerust. Je stelt die vraag omdat jij deze zorg nog wel hebt. Dat heeft gegronde redenen uit het verleden en is nog steeds actueel voor je. Hier zou je man op in kunnen gaan. Wat dat toen met je heeft gedaan? Waarom? Hoe is het voor hem is dat dit jou beschadigd heeft? Dus niet zeggen: “Het ligt achter ons, we gaan weer verder.” Want dat kan jij niet en dat hoeft ook niet. Juist die pijn nodigt uit tot een verbinding in de pijn van het verlies van de seksuele veiligheid die je meende te hebben. Die veiligheid wordt niet hersteld door te stellen dat het tot het verleden behoort, maar te zoeken naar een veiligheid in datgene wat gebroken is in jou. Die gebrokenheid heeft erkenning, begrip en meeleven nodig. Een man die pornobeelden beleefde tijdens de seks met zijn vrouw was ook niet echt met zijn vrouw bezig. Dat is er pijnlijk om te beseffen. De ergernis van je man helpt niet en laat ook wel zijn machteloosheid zien. Het is ook voor hem ook niet prettig om steeds aan die daden herinnerd te worden en te merken dat jij je afsluit, maar het is wel nodig elkaar daarin te ontmoeten. 

Je hebt er goed aan gedaan de grens te stellen dat als dit nogmaals zou voorkomen de stap naar een hulpverlener gezet zou moeten gaan worden. Mogelijk is het nog wel zinvol na te denken wat, ondanks de walging, de reden van deze pornoverslaving is geweest en daar eens een therapiegesprek aan te wagen. Een pornoverslaving gaat namelijk niet over seksuele behoefte maar is een uitweg, vlucht of verdoving voor iets. Zou het je kunnen helpen daar nog eens samen over na te denken? Het kan helpen te weten waarom er is gekeken en dus ook het verschil te merken tussen een man die zijn toevlucht in porno zoekt of open en eerlijk is. 

De dominante rol tijdens de seks associeer je met lustgerichte seksualiteit. Teveel lust voortkomend uit de seksverslaving kan je het gevoel geven een soort hoer te zijn. Jouw angst gaat over een herhaling van je ‘gebruikt’ voelen (zelfs als voelde je dat pas achteraf toen bekend werd dat er porno werd gekeken). Dat los je niet op door dit verstandelijk te corrigeren, je hoeft niet uit deze cirkel te stappen maar eigenlijk de dieperliggende ‘motor’ achter deze voortgaande cirkel te ontdekken. Die angst heeft nog iets nodig, meer dan ontkenning en ergernis van je echtgenoot. Dat geeft je het tegenovergestelde gevoel van veiligheid. Misschien helpt het je als je de vraag omdraait. Dus niet: denkt hij aan porno tijdens seks met mij? Maar: Wat heb ik nodig om me minder gebruikt en meer veilig te voelen. Dat kan je heel concreet maken. Oog contact (blijven) maken tijdens het vrijen, bijvoorbeeld. Dat geeft je als vrouw een stukje zekerheid dat hij jou ziet en dus niet of minder met andere vrouwen bezig is. Maar ook nee zeggen als iets niet fijn voelt (dominante gedrag en sexy kleding). Mag jouw ‘nee’ er gewoon zijn? Dat geeft veiligheid. Protesteert hij? Tja, dan kun je je als vrouw afvragen of het wel echt om jou gaat. Pas als die veiligheid er helemaal is, kun je weer experimenteren met bepaalde seksuele uitingen die je vroeger ook toestond. 

De voorkeur die je man heeft hoeft geen achtergrond te hebben in pornografie. Wat ik ervan weet is dat de meeste vrouwen deze dominantie niet zozeer fijn vinden. Of, misschien eerder, zoals jij het omschrijft: ‘prima’ vinden maar er geen voorkeur voor hebben.  Het zou misschien wel goed zijn om te weten wat hij hier opwindend aan vindt en waarom. En dat het ook andersom mag zijn, dat jij soms ook de leiding kunt nemen in bed. 

Ik hoop dat dit antwoord jullie samen verder zal helpen. Niet alles is mogelijk van toepassing maar mogelijk geeft het jullie voldoende aanknopingspunten en een frisse kijk op deze zaak. Succes gewenst voor jullie beiden! 

[1] https://www.huffingtonpost.com/2012/04/18/porn-brain-shut-down_n_1435324.html (verkregen 12-1-2018)
[2] https://www.ad.nl/wetenschap/tijdens-porno-kijken-vallen-de-hersenen-stil~ad67d455/ (verkregen 12-1-2018)

Wilbert Weerd

Dit artikel is beantwoord door

W.E. (Wilbert) Weerd

• Geboortedatum:
  01-10-1985
• Kerkelijke gezindte:
  Evangelische Gemeente
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Actief

70 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven