Dwingende schoonmoeder

Ik ben een jonge moeder. In mijn schoonfamilie komt veel autisme voor. Ook één van onze kinderen heeft deze diagnose. Daarover ook mijn vraag. Mijn schoonmoeder heeft ook autisme. Dat houdt vooral in dat ze zich totaal niet kan verplaatsen in een ander en alles moet volgens een heel strak schema, door haar opgesteld. Alles moet precies gaan zoals zij dat wil. Ze wil alles bij het oude houden en begrijpt niet dat wij ook een eigen gezin hebben. Ze wil precies bepalen wanneer we op visite moeten komen. Van tradities en gewoonten kan niet af worden geweken (tenzij ze dat zelf wil, dan kan het wel anders) en er wordt van je verwacht dat als ze wil dat je komt, dat je er ook gewoon bent met je gezin. Ondertussen wordt ons eigen gezin ook steeds groter en heeft onze dochter door haar autisme ook een strak ritme nodig. En dat botst.

Ik wil mijn schoonmoeder eren en liefhebben, maar het kost me steeds meer moeite. Ik merk dat ik het steeds moeilijker vind dat ze altijd zo op zichzelf gericht is terwijl ik zo mijn best doe om haar te plezieren en geen ruzie te krijgen, ondanks dat ze boos en geïrriteerd is als ik nee zeg omdat we niet kunnen en of willen. Ik voel me steeds vaker verscheurd, want onze dochter heeft andere behoeften dan de wensen van oma en ik wil geen ruzie met oma, maar mijn dochtertje kan totaal niet omgaan met alle drukte bij oma en vind het heerlijk om in het weekend en na schooltijd zich te kunnen terug trekken in haar eigen wereldje.

Ik wil ook graag met ons eigen gezin dingen doen. Zeker met de feestdagen in het verschiet komt er weer een tijd aan van frustratie. Ze begint nu al met alle data waarop we worden verwacht. Ze wordt boos als het niet lukt om oppas te krijgen of als we nee zeggen omdat we andere plannen hebben. Ook wil ze heel graag bepalen hoeveel hulp ik nodig heb. Simpel voorbeeld. Ze wil dat we één keer per week komen eten zodat ik dan niet hoef te koken. Ik heb al een paar keer uitgelegd dat ik graag zelf kook en dat het voor ons veel tijd (en energie vooral voor onze dochter) kost om door de week te komen eten, dus dat ik liever gewoon zelf kook en thuis eet. Maar dan is ze weer boos en verdrietig en wil ze dat we dan op zaterdag komen eten. Dat wil ik best een keer doen maar niet elke week... Hoe ga ik hier mee om?

Beste mevrouw,

Wat u moet* doen is deze brief die u míj schreef, aan uw echtgenoot laten lezen. U schrijft niets over hem, maar ik neem aan dat hij wél in beeld is. Praat met hem! Weet hij wel hoe de situatie met zijn familie voor u steeds moeilijker wordt? Hij is de eerstaangewezene om ú te helpen. Echt waar! Praten dus, uitleggen, laten lezen. Dat zijn de eerste stappen die u moet zetten. Want u béíden moet uw (samen gevormde) grenzen aangeven aan moeder/oma en daar consequent naar handelen. U móét met één mond spreken, anders gaat het alsnog helemaal mis! Want moeder zal het feilloos aanvoelen als u het niet sámen eens bent over de te volgen lijn! Wat wél mag is dat uw echtgenoot het woord voert namens u beiden. Want wellicht kan hij gemakkelijker de kolen uit het vuur halen in de omgang met zijn moeder/ouders dan dat een en ander van u geaccepteerd wordt!

Dit gezegd hebbende nu even praktisch: beloof geen dingen die u niet waar wilt en/of kunt maken, maar maak heldere afspraken over wat voor uw gezin haalbaar is. Met het oog op de komende feestdagen: doe een voorstel waar u en de uwen achter kunnen staan. Niet meer, niet minder. Wordt uw schoonmoeder boos wanneer u niet naar haar pijpen danst: herhaal wat ú wilt en trek u van de boosheid niets aan. Lukt het in een gesprek niet, dan schrijft u een briefje. 

En ook: uw schoonmoeder bepaalt niet hoeveel zorg ú nodig heeft. Zij zal willen helpen, maar dit ‘dwingende’ is juist níét helpend! Dat geeft alleen maar verliezers, want niemand voelt zich hier gelukkig bij. U wordt verdrietig, voelt zich wellicht ook nog schuldig en schoonmoeder wordt boos en vindt u eigenwijs. Het gaat er in uw voorbeeld namelijk niet daadwerkelijk om of u graag kookt! Moeder zal zeggen dat u dat de andere dagen maar moet doen en dat dit al druk genoeg is... hetgeen u waarschijnlijk niet zult óntkennen! Dat u graag bezig bent in de keuken kan naast het némen van energie dat juist tegelijk ook géven (maar dit terzijde).

Helpen en zorgen voor elkaar is prima, maar uw echtgenoot dient in de eerste plaats zorg te dragen voor uw welzijn. In overleg met verdere familie of eventueel externe hulp is dat allemaal prima, maar níét min of meer vanzelfsprekend door een dwingende (mag ik zeggen: manipulerende?) schoonmoeder! Het gaat er om dat ú -samen met uw echtgenoot- helder bent en grenzen aangeeft. Is één keer in de week eten te veel, maak er één keer in de maand van. Of desnoods één keer in de zes weken, twee keer per jaar. En níét op zaterdag, als u dat niet wilt! Nogmaals: helder en duidelijk communiceren waarbij ú, samen met uw man, de regie blijft voeren en u niet uw schoonmoeder laat bepalen hoe u met uw gezin zou dienen te leven. Alleen zó kan (schoon)moeder uiteindelijk niet anders dan uw grens respecteren. Autistisch of niet, boos of niet, verdrietig of niet: ú heeft op de eerste plaats verantwoordelijkheid tegenover úw eigen gezin. Samen met uw echtgenoot. En ouders dienen een stap terug te doen in het leven van hun kinderen. Juist wanneer ieder op de eigen plek staat binnen de familiehiërarchie kan er respect komen en is er ruimte voor het elkaar liefhebben! En dát heeft te maken met het Bijbelse eren van ouders!   

Het ga u goed,
Marijke Rots

* Ps. Niet snel gebruik ik het woord “moeten”, maar in uw geval wel. Meerdere keren zelfs! En ik meen ze uit de grond van mijn hart! Net als de woorden “samen met uw echtgenoot” is dit essentieel om welke verandering dan ook ingang te kunnen zetten!

Dit artikel is beantwoord door

C. M. Chr. Rots - de Weger

• Geboortedatum:
  18-02-1947
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Aalten
• Status:
  Actief

1499 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven