Vraag
Graag wil ik een vraag stellen over een tweetal liederen uit de bundel Johannes de Heer, zijnde "Juich aarde, juich alom den HEER" en "Prijst den HEER met blijde galmen". Dit zijn de psalmberijmingen van 1773 van psalm 100 en psalm 146, maar dan met een andere melodie. Aan de tekst van de psalm wordt dus niets afgedaan. Toen ik voor het eerst de Johannes de Heer-versie van psalm 100 hoorde, vond ik de melodie qua gevoel veel beter passen bij de psalm, dan de melodie van Genève. De tekst is namelijk heel vrolijk en uitbundig, terwijl de Geneefse melodie in mineur is en daarom het uitbundige naar mijn idee niet uitstraalt. Dit beseffende, vond ik het wel opmerkelijk dat in de mij bekende confessionele en bondsgemeenten binnen de PKN hier geen gebruik van wordt gemaakt.
Mijn vraag is: is het gebruik van Geneefse psalmmelodieën in behoudende kerken meer vanuit traditie, of zijn er bezwaren tegen de Johannes de Heer-melodieën voor psalm 100 en psalm 146?
Antwoord
Psalm 100 ken ik als zodanig met JdH-melodie niet, kon hem op internet ook niet terugvinden. Ben benieuwd hoe deze klinkt! Psalm 146 daarentegen is m.i. de bekendste met “Johan de Heer”-melodie.
Ik zou -op je vraag ingaand- maar één reden kunnen bedenken waarom -laat ik bij 146 blijven- deze Psalm in bepaalde behoudende kringen niet gezongen wordt op een van Genève afwijkende melodie. Dat zal m.i. primair te maken hebben met het afwijkend metrum: ritmisch (hele en halve noten). Terwijl de Geneefse melodieën in genoemde kringen -hoewel oorspronkelijk ritmische genoteerd!- isoritmisch ofwel op-hele-noten worden gezongen. Bijkomend ‘argument’, vaak vernomen, is tevens: “Dat zijn we niet gewoon.”
Ik herinner mij de eerste keer dat ik - als tienerorganist verbonden aan een Bondsgemeente (we zongen ritmisch)- de melodie van Psalm 146 op aanraden van mijn vader eens een keer op de JdH-wijze zou spelen. Aldus geschiedde, toen de predikant als slotlied twee verzen van Psalm 146 opgaf. Vers 1 speelde ik nog op de Geneefse wijze (in F klein), waarna een modulerend tussenspel naar C groot ruimte maakte voor de Johannes-de-Heer-melodie van het slotvers. Met knikkende knieën en bonzend hart zette ik in, maar het laatste vers werd boven verwachting uitbundig en met verrassende overtuiging gezongen. De gemeente kénde de melodie niet alleen, ze kón het ook aan! Mooie herinnering.
Een ‘mineur’-melodie (G klein bij Psalm 100, door Louis Bourgeois) hoeft per definitie niet vermeden te worden bij een lofpsalm! Juist deze statige melodie in G klein (derde regel kun je trouwens met verheven Bes-/F-/Es-/D-groot akkoorden spelen!) vind ik uitermate geschikt bij het majesteitelijke karakter van de Schepper en de waardigheid waarmee de schepping in deze Psalm bezongen worden.
Ds. M. F. van Binnendijk,
Rotterdam
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.F. van Binnendijk
- Geboortedatum:30-11-1963
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Stadskanaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Lees ook: het weblog 'Dominee in de bajes'
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Ik ben zelf eens op zoek gegaan. Dit heb ik toen gevonden. Sommige zijn heel verrassend.....
Psalm 24, 62, 95, 111 Psalm 113
Psalm 37 Ik bouw op u (evt. laatste 2 regels herhalen)
Psalm 42 Welk een vriend is onze Jezus
Jezus leven van mijn leven
Wat de toekomst brenge moge
Samen in de Naam van Jezus
Liefde was het onuitputtelijk
1e lied van Willemijn in Israël
Uren, dagen, maanden, jaren vliegen als een scha……
Psalm 46 Psalm 59
Psalm 61 Psalm 38
Psalm 66, 98, 118 ‘k Wil U o God mijn dank betalen
Psalm 80 Psalm 105
Psalm 93 Blijf bij mij Heer
Psalm 100, 131, 142 Avondzang (gezang 12)
Daar juicht een toon
Dit is de dag die God ons Schenkt
Psalm 134
Psalm 116 Wat zal de Wereld mooi zijn op die dag
Psalm 117 Psalm 127
Psalm 126 Neem mijn leven laat het Heer’ hallelujah……..
Psalm 127 Psalm 130, ps 117
Psalm 128 Beveel gerust uw wegen
Psalm 130 Wilhelmus
Psalm 117
Psalm 127
Psalm 134 Avondzang
Daar juicht een toon
Dit is de dag die God ons schenkt
Psalm 100, 131, 142
Psalm 135 Vaste rots van mijn behoud ( vooral bij de rustige verzen)
Ere zij aan God de Vader: Eens, als de bazuinen klinken
Ik wist een aantal van deze, maar lang niet allemaal.
Wil je ze nog een keer duidelijker en overzichtelijker neerzetten? Nu klopt het niet helemaal.
Om het nu via de mail te doen is ook zo'n gedoe...
Ik ben overigens niet de vraagsteller.
Ps 100 word dus ook gezongen op de wijs van Daar juicht een toon, daar klinkt een stem.
Efeze 5:19 Sprekende onder elkander met psalmen, en lofzangen en geestelijke liederen, zingende en psalmende de Heere in uw hart;
Laten we dat maar blijven doen.
Ik zal puntjes zetten ..... en dat betekent dan 'kun je zingen op'
Ps 24, 62, 95, 111 ......ps 113
ps 37............Ik bouw op U mijn Schild en mijn Verlosser (evt. 2 laatste regels herhalen)
ps 42........Welke een Vriend is onze Jezus; Jezus leven van mijn leven; Wat de toekomst brenge moge; Samen in de Naam van Jezus; Liefde was het, onuitputt'lijk; 1e lied van Willemijn in Israel; Uren, dagen, maandan, jaren
ps 46.....ps 59
ps 61......ps 38
ps 66, 98 en 118 ......'k Wil u o God mijn dank betalen
ps 80.....ps 105
ps 93..... Blijf bij mij Heer'
ps 100, 131 en 142.......Avondzang; Daar juicht een toon; Dit is de dag die God ons schenkt; ps 134
ps 116....... Wat zal de wereld mooi zijn op die dag
ps 128..... Beveel gerust uw wegen
ps 130...... Wilhelmus
ps 135........Vaste rots van mijn behoud
Ere zij aan God de Vader........ Eens als de bazuinen klinken
Ik heb er een paar weggehaald, die waren fout, hoe ik daar ooit aan gekomen bent weet ik niet (117/130 zijn 6 en 8 regels...) ps 134 heb ik bvb niet apart genoemd, die vind je terug bij ps 100.
Ik hoop dat als ik op verzenden klik het goed te zien is.
Ik heb net ps 128 bvb gezongen, echt verrassend...
Hier ben ik erg blij mee! Hartelijk dank! Echt heel fijn!
Mooi, ik ga er gelijk een aantal proberen!
