Algemene genade geen kruisverdienste van Christus

Beste evangelist Van Dooijeweert. Pas hoorde ik dat de Ger. Gem. in 1945 een aanvulling op de leeruitspraken van 1931 heeft gedaan. Namelijk dat de algemene genade geen vrucht is van Christus’ zoenverdienste. Ik schrok daarvan. Dit betekent immers dat het kruis van Christus los komt te staan van de algemene genade. Mijn vraag is: A. Is deze leerstelling uit 1945 eigenlijk wel te onderbouwen vanuit de Bijbel? B. Hoe functioneert deze leerstelling in prediking en pastoraat van uw kerkverband? Of functioneert het niet meer en wordt het dan geen tijd deze leerstelling te herzien?

Beste broeder,

Wat een vraag en dat op Refoweb! Ik begrijp uit uw vraag dat u zelf geen lid van de Gereformeerde Gemeenten bent. Ik denk dat het ook geen probleem is dat u in de wegstaat om de Heere te dienen. U heeft immers met dit probleem niet direct te maken. Dat u zich interesseert in deze dingen kan ik begrijpen. Het is een heel boeiend onderwerp als je het theologisch wilt benaderen. Maar het is een heel pijnlijk en verdrietig punt als je het in je persoonlijke geloofsbeleving een plaats wilt geven. En het wordt een wapen in de hand van de duivel als je het publiekelijk wilt uitleggen en verklaren. En nog veel erger als je het wilt bewijzen.

Ik geef u als antwoord alleen een voorbeeld uit de praktijk. Ik was 17 jaar. Wij gingen als jongeren nog al eens naar de kerk bij wijlen ds. W. Blaak, Oud Gereformeerd in Geldermalsen. Zelf behoorde ik als dooplid bij de Gereformeerde Gemeente in Tricht. We waren vacant en dat was waarschijnlijk één van de oorzaken waarom we naar ds. Blaak gingen. Dit ter inleiding. 

Woensdag- of donderdagavond was ik met een paar jongens in de kerk bij ds Blaak. Hij preekte over de waarde van het offer van Christus. Hij pakte zijn glaasje water, hield het omhoog naar ons toe: “Gemeente als je een glaasje water drinkt, denk er dan aan: er kleeft bloed aan van den Heere Jezus.” Kunt u het begrijpen dat het me aansprak. Ik had de Heere lief en ik werd blij van dit beeld. Toen werd het zondag. Eén van onze ouderlingen las ’s avonds een Catechismuspreek uit de verhandeling van ds. G. H. Kersten. En wat klonk er door de kerk: “Ik herhaal het nog eens: het dagelijks voedsel valt niet onder de kruisverdiensten van Christus. Het is alleen Gods algemene genade.” Het kan wel iets anders verwoord geweest zijn, dat weet ik niet precies meer. En wat klonk er met een grote schreeuw vanuit de kerk? Dit: “Dat is van Steenblok!” Ik ging bedroefd naar huis. Oorlog in de kerk, twee jaar na de scheuring.

We hebben zoveel dogmatiek opgepompt en opgeblazen dat we het risico lopen dat we allemaal kleine (of grote) theologen moeten zijn. Voor de jonge mensen, waar een vonkje in het hart brand van verlangen naar de Heere, een klein sprankeltje vreugde als ze over de Heiland horen... Bij deze jonge mensen stormt het. Waar is de eenvoud van het Woord van God. Waar is de Jezus van de Bijbel? Met Zijn uitgebreide armen? Waar is de eenvoudige gelovige die zomaar goed van de Heere spreekt? Waar is de liefdevolle moeder in Israël die het jonge meisje moedigend en liefdevol toeknikt? 

Gelukkig zijn ze er nog, God zij gedankt, zij die jonge mensen willen helpen. Maar wat wordt er een onrust gezaaid en een leed veroorzaakt door leeruitspraken te verabsoluteren. Laten we in de praktijk van het harde leven, op school, in de fabriek of werkplaats, op de markt, in de winkel of waar we ook zijn, als christenen proberen een eenheid te vormen. Nee, ik zeg niet dat alle kerken hetzelfde zijn! Maar laten we als christenen schouder aan schouder staan. Dat is niet eenvoudig als het gaat om bijvoorbeeld eenheid met de RK kerk. Maar ook dat zijn mensen net als wij. Zondaren vanaf de geboorte, maar voorwerpen voor de prediking van het Evangelie. Laten we ons aan elkaar verbonden gevoelen in het zoeken naar de Waarheid. En laten we dan ook met elkaar praten over dat ene: “Ik ben de Waarheid.” Dat heeft Jezus immers gezegd.

Voor de dogmatische kant van uw vraag verwijs ik graag naar een paar stukjes die ik van internet gehaald heb. Ik sluit een stukje bij en nog een paar links om wat meer op te zoeken. Ik hoop u hiermee een beetje van dienst te zijn geweest en wens u van harte Gods zegen toe.

Evangelist Jan van Dooijeweert

Voortgaande leerontwikkeling in de Gereformeerde Gemeenten
(bron: M.N. den Harder)

Toen de synode van de Gereformeerde Gemeenten in 1931 unaniem de leeruitspraken in bovengenoemde zes punten deed, waren zij één in het doen van deze uitspraak. In de jaren daarna is dit anders geworden. Tegenover een nog verder gaande versubjectivering van Gods verbond, mede door een nog sterker benadrukken van Gods verkiezing en verwerping, kwam in Veenendaal de bekende ds. R. Kok tot een ander standpunt, wat zelfs tot schorsing van deze predikant en het uittreden van de bekende drie "Koksiaanse" gemeenten uit dit kerkverband, respectievelijk Mijdrecht, Veenendaal-Pniël en Westzaan heeft geleid.

Een ander conflict dat in de Gereformeerde Gemeenten ontstond en in 1953 tot een scheuring in de Gereformeerde Gemeenten heeft geleid, groepeerde zich rond de figuur van dr. C. Steenblok. Hoewel pogingen zijn en worden aangewend om tot herstel van de eenheid en zo tot heling van de breuk te komen, is dit tot dusver niet het geval. Terwijl er enerzijds in de Gereformeerde Gemeenten een meer opschuiven naar de uitgetredenen plaats vindt, met name in de leiding die aan de gemeenten gegeven wordt, is er anderzijds naast een roep om rehabilitatie van ds. R. Kok, een toenemend verzet en verder om zich heen grijpende ontevredenheid merkbaar, omdat het alles zo ingewikkeld is geworden.

Dit artikel is beantwoord door

J.W.N. van Dooijeweert

• Geboortedatum:
  23-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven