Catechismuspreken

Er zijn kerken die de Catechismuspreken zondagsgewijs houden, dus de hele Catechismus in een jaar en er zijn kerken die een aantal Catechismusvragen per keer behandelen, dus niet de gehele zondagsafdeling per dienst. Dan doet men wel twee jaar over 52 zondagsafdelingen. Wat is er voor beide manieren te zeggen, of is er een manier af te keuren? Is dit een gebruik van deze tijd of gebeurde dit vroeger ook al om enkele vragen per keer te behandelen?

Er is inderdaad verschil in het ‘bepreken’ van de catechismus.  Ik zou niet het goed of fout willen uitspreken over het verschil in regelmaat (een hele zondagsafdeling of per vraag en antwoord).  Het zal ook verschil maken of een gemeente bestaat uit één preekplek met één predikant of uit meerdere preekplekken met meerdere predikanten.

Een blik in de geschiedenis leert ons het volgende (bron: “De enige Troost, inleiding tot de Heidelbergse Catechismus”, drs.K.Exalto):  Tijdens de Dordtse Synode  (november 1619) werd besloten dat de Heidelbergse Catechismus in alle kerken en op alle scholen als leerboek werd ingevoerd.  In een aantal gemeenten was er nog maar één dienst en veel leden van de kerk waren niet gewend om op zondagmiddag naar de kerk te gaan  (de roomse gewoonte!). De Synode heeft er op aangedrongen dat er regelmatig uit de Catechismus zou worden gepreekt.  De overheid zou daar op toe moeten zien! De Catechismus heeft als preekstof gediend voor de middagdiensten.  Er was dan een vaste orde: door de kinderen (in bijzijn van de gemeente) werd de zondag van de catechismus die aan de beurt was opgezegd.  Daarna werd de zondag door de predikant uitgelegd. Er was voor elke zondag in het jaar een catechismus-zondag. Vandaar de verdeling in 52 zondagen. Het was voorschrift dat elk jaar opnieuw heel de catechismus voor de gemeente moest worden uitgelegd.

Bij alle verschillen in het bepreken van de catechismus is het goed om te beseffen dat we de tekst van de catechismus niet zodanig moeten opsplitsen dat het bijna gaat lijken op de exegese van een Bijbeltekst. De tekst van de catechismus moet niet opgevat worden als een zelfstandig gegeven.  Een predikant hoeft ook niet in één keer alles over een catechismuszondag te zeggen. Dat geeft ruimte om meerdere keren over de catechismus te preken. De hoofdlijn per zondag blijft hetzelfde, maar de toepassing kan steeds nieuw zijn. Daarom is het te verkiezen om per keer één zondag te bepreken. De praktijk zal zijn dat dit niet in één jaar lukt.

Het is mooi dat steeds verwezen wordt naar woorden uit de Schrift. Vanuit de veelvoud van Bijbelteksten valt er steeds weer verrassend licht over wat wij van harte belijden in de Heidelbergse Catechismus.

Hartelijke groet,
Ds. A. L. van Zwet

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A.L. van Zwet

• Geboortedatum:
  10-09-1959
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Putten
• Status:
  Actief

27 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven