Vraag
We hebben een zoontje van 8 jaar. Heerlijk actief kind, erg slim. Maar onderhuids is hij altijd bang. Hij heeft hier prima mee om leren gaan. Voor buitenstaanders is het een stoere vent die nergens over inzit. Maar uiteindelijk heeft hij een heel klein, angstig hartje. Overal bang voor. Alles betrekt hij op zichzelf. Ontvoering Nigeria; hij kan ook ontvoerd worden. Onweer; het kan ook bij ons inslaan. Overval; waarom niet bij ons. Ongeluk; hij komt vast ook onder een auto. Inmiddels ben ik er wel achter dat uiteindelijk alles teruggaat naar angst voor de dood. Als hij weer eens niet kan slapen, bijvoorbeeld bij dreiging van onweer, en ik vraag waarom hij niet kan slapen, dan zegt hij dat hij bang is dat het bij ons inslaat. Ok. Maar confronteer ik hem met de vraag of hij bang is dat hij daardoor sterft, dan breekt hij en barst hij in tranen uit (hij huilt normaal nooit). Ik kan dan wel gaan roepen dat God er altijd bij is, ervan weet, enz. Maar dat weet hij ook wel en in de praktijk heeft hij daar dus niets aan. Hij bidt de hele dag, zegt hij “en het helpt toch niks.” Hij komt niet van die negatieve gedachten van. Zelf zegt hij dat hij de hele dag bang is. Dat geloof ik dan weer niet helemaal, omdat hij heerlijk kan spelen met zijn vriendjes en ook thuis. De angst komt volgens mij voornamelijk boven als hij niets te doen heeft. Op zijn bed dus. Meeste keren valt hij heus wel in slaap. Maar wel te laat en 's morgens is hij weer erg vroeg wakker, want hij wordt gewekt door het minste of geringste. Zo komt hij eigenlijk niet aan zijn slaap toe, waardoor de angsten ook weer meer toenemen. Ik weet deze spiraal niet te doorbreken. En ook niet wat ik ermee aan moet. Heb overwogen hiermee naar de huisarts te stappen, maar ben ook weer bang dat teveel aandacht aan dit probleem schenken wel eens meer kwaad dan goed kan doen. Wie heeft wijs advies?
Antwoord
Beste ouder(s),
Dank voor uw vraag over uw zoontje van 8. Ik lees dat hij actief en slim is en lekker kan spelen, maar ook snel angstig en gevoelig. Ik kan me voorstellen dat u twijfelt over aan de ene kant te veel nadruk leggen op zijn angst en gevoeligheid en aan de andere kant toch de negatieve spiraal gericht doorbreken. Zeker nu er slaapproblemen zijn.
Een alomvattend wijs advies heb ik niet, daar ken ik uw zoontje en uw gezin onvoldoende voor. Ik wil u toch enkele handvatten en overwegingen meegeven.
-Het is normaal dat kinderen angsten hebben, ook stoere jongens. Angsten die normaal zijn voor deze leeftijd zijn angst voor het donker en angst voor ingrijpende gebeurtenissen, angst voor het onbekende zoals ook angst voor de dood
-Je kunt als ouder je kind helpen om te gaan met angst, door deze serieus te nemen, informatie te geven en zo mogelijk in kleine stapjes angsten te overwinnen
-Het helpt vaak niet om gerust te stellen in de zin van “het valt wel mee hoor, zo erg is het niet of zo ver komt het niet.” Dit is, hoe goed bedoeld ook, het tegenovergestelde van serieus nemen.
-Het kan zo zijn, maar ik zeg dit voorzichtig, dat het “achterhalen van de angst”, (waar ben je precies bang voor of zoals u noemt “confronteer ik hem met de vraag of hij bang is dat hij daardoor sterft”) angst vergroot. Dan kan omdat het onbewuste meer bewust wordt en daarmee ook reëler en mogelijk ook groter. God die bij je is, kan dan ook juist gekoppeld worden aan angst, in plaats van wat u over wil brengen: vertrouwen.
-Sommige kinderen zijn geneigd zichzelf te overschreeuwen. Eigenlijk zijn bijvoorbeeld nieuwe dingen overdag ook lastig en spannend, maar gedragen ze zich naar de norm en willen ze wel groot zijn. Wat je ziet is dan stoer en slim en groot; maar het is niet altijd duidelijk dat dit veel energie kost voor het kind om zich zo te laten gelden.
-Praat vooral kort voor de nacht niet teveel over beangstigende dingen en bedenk juist overdag welke gedachten helpend zijn.
Sommige dingen was u zich al bewust van en paste u al toe. Vandaar kan ik niet zo goed een helder antwoord geven op uw vraag wat u nu moet doen. Mogelijk zijn er normale angsten, mogelijk gaan de angsten overheersen. Daar lijkt het nu al wel op. Het hangt ook af van hoe lang de slaapproblemen er al zijn. Een tekort aan slaap heeft veel invloed op het gedrag en het welbevinden van kinderen. Ik raad u aan om dan uw gevoel te volgen en aan de bel te trekken. U zou ook eerst met de leerkracht kunnen bespreken wat hij bemerkt aan uw zoontje en uw zorgen te delen. Mogelijk kan hij of zij ook meedenken op welk moment vervolgstappen mogelijk zijn.
Ik wens u het allerbeste toe met uw gezin,
vriendelijke groet,
Anja Diepeveen-van der Marel
Dit artikel is beantwoord door
drs. A. Diepeveen- van der Marel
- Geboortedatum:19-10-1976
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
Functie: Orthopedagoog
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Ik kon niet in slaap komen, was veel aan het huilen. Angstig voor onweer, nou en of! Mijn vader vertelde een verhaal over een man in bed die God bespotte. God strafte hem door hem met de bliksem te treffen. Donder was de stem van God, vrees dan met grote vreze.
Ik leerde dat je vooral veel ellende moest kennen en op je knietjes door het stof moest kruipen om tot God te komen. En dan nog ben je niets als mens, ben je een stofje op de weegschaal voor God.
Geloof kan zoveel negatieve invloed hebben op een kind. Gelukkig kan het ook anders. Ik probeer mijn zoontje in vertrouwen op God op te voeden. Zonder zoveel angst. Samen bidden als je ziek bent of angstig bent, samen God bedanken voor de goede zorgen.
Maar ook nuchter: monsters bestaan niet onder je bed, en ja onweer is eng en het kan ergens inslaan. Maar gelukkig gebeurd dat bijna nooit. Oorlog is vreselijk, maar in Nederland is het geen oorlog, hier zijn we veilig, wees maar niet bang. Dat soort gesprekjes.
Daardoor keerde ik steeds meer in mezelf en kleine angsten, zoals een schaduw in mijn slaapkamer, groeiden uit tot monsters.
Mijn ouders deden niks anders dan het uit mijn hoofd proberen te praten.
Niet de goede methode, want voor mij waren die angsten reëel.
Ik zag het in één van onze kinderen terug. Intelligent knulletje, dat veel en vaak nadacht over van alles en nog wat.
Ik heb wel eens gelezen dat elke fobie in feite een soort angst voor de dood is.
Het is eigenlijk normaal dat wij bang zijn om te moeten sterven, want sterven betekent: God ontmoeten en dat kan niet als je onbekeerd bent.
Vraagsteller: bidt elke avond hardop met uw kind, vraag de Heere om bescherming. En zeg tegen je kind dat de Heere dit ook doet!
Ik zong vaak met de kinderen: Eens brachten de moeders, hun kinderen tot Jezus. Het troostte en bemoedigde mijzelf ook!
Veel wijsheid toegewenst. Hopelijk zet hij later dit talent, dat hij heeft, om, in positieve zin.
Samen elke angst bij de Heere brengen en hier ook met elkaar voor bidden. Het is belangrijk dat hij leert te vertrouwen op God in elke situatie.
Sterkte en wijsheid!
We gingen samen kanoën, en tot mijn verrassing was er eentje bij die als enige niet alleen durfde maar bij mij in een tweeepersoons kano wilde. Terwijl hij alle zwemdiploma's op zak heeft. Ook vond hij het eng toen we onder een brug doorgingen. Ik ken dat soort angsten totaal niet van mijn eigen zoon, hij heeft ook wel eens dingen (dromen) waarin hij bang is, maar niet voor dit soort zaken.
Wel weet ik dat de ouders van de desbetreffende jongen (ook 9 jaar) hem in onze ogen heel beschermd opvoeden: hij moet geregeld 's middags 'uitrusten' als er 's avonds een evenement is waarbij de kinderen doorgaans wat later op bed komen (bijvoorbeeld recent de paasviering op school). Als er maar iets van hun standaardpatroon afwijkt schieten ze gelijk in een soort van kramp lijkt het wel: bij een vriendje spelen kan niet, ook een vriendje bij hen thuis ontvangen gaat niet, dat soort dingen. (N.B. dit is puur als observatie bedoeld, voorals niet als kritiek of om te illustreren hoe goed wij het doen)
Waarom ik dit voorbeeeld noem: als het spreekwoord 'opvoeden is voorleven' geldt, dan kun je als ouders wellicht eens in de spiegel kijken in hoeverre je eigen gedrag angsten bij je kind aanwakkert.
Zelf meen ik een verband te zien tussen al te beschermend willen zijn naar je kinderen en juist daardoor je kind bangig en onzeker te maken.
Ben benieuwd of anderen het al dan niet met mij eens zijn..
Over de dood, over gif, over rampen en ongelukken enz.
Ik ga er verschillend mee om. Soms ga ik alles uitleggen (cognitief), we praten over de Heere die ons beschermt en alles weet. We bidden samen. En aan het einde zeg ik: en nu gaan we de bang-knop uitzetten want dan kan je lekker slapen.
Maar of ik het goed doe? Of ik hem teveel bescherm, of juist teveel de vrijheid geef? Geen idee, een buitenstaander kan daar vaak met een veel frissere blik naar kijken ... Ik ben naar Centrum voor Jeugd en gezin gegaan, je hoeft daarvoor tegenwoordig niet meer naar de huisarts, voor een adviesgesprek met de orthopedagoog.
Gevolg is dat we nu een onderzoek gaan doen naar hoogbegaafdheid en naar zijn angst en dan kijken wat hij nodig heeft om wat meer onbezorgd op te kunnen groeien. Heel lastig dit!
