Angstig dochtertje

Onze dochter van 3,5 jaar heeft behoorlijk last van angsten. Op internet lees ik dat peuterangsten vooral bestaan uit angst voor monsters e.d. Maar onze dochter is als we aan het wandelen zijn bang om overreden te worden door langsrijdende auto's/trekkers of bang dat haar zusje in de sloot valt als deze ook maar enkele stappen in de richting van de sloot zet. Ze begint dan rond te rennen en helemaal in paniek te gillen/huilen en te doen. Ik hoor dit eigenlijk niet van leeftijdsgenootjes. Is dit een 'fase' die weer overgaat of moet ik hier iets achter zoeken?

Beste vraagsteller,

Hartelijk bedankt voor uw vraag, waarin u uw dochter beschrijft die last heeft van angsten. Allereerst wil ik u gerust stellen en noemen dat angsten bij kinderen op die leeftijd een heel normaal verschijnsel zijn. Vrijwel ieder kind dat een normale ontwikkeling doormaakt, maakt een fase van angst door. Kinderen kunnen ineens bang worden in het donker. Ook loslopende honden, harde wind, onweer, langs scheurende brommers of mee gaan in een lift scoren hoog op de lijst van, over het algemeen kortdurende, kinderangsten.

Het zijn vaak verschijnselen die ze niet begrijpen en die ook nog eens onvoorspelbaar zijn. Peuters kunnen nog geen onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Veel kinderen beschikken over een uitgesproken fantasie en een sterk voorstellingsvermogen. Die fantasie kan leuke beelden oproepen, maar ook enge beelden. Angsten als gevolg van deze eigen, levendige fantasie, kunnen voor komen vanaf ongeveer 3 jaar. Het is dus heel goed mogelijk dat uw dochter in deze fase zit. Zo rond de 2-3 jaar zie je vaak dat peuters bang zijn voor specifieke objecten of gebeurtenissen, zoals u die ook beschrijft in uw vraag. Het hoogtepunt ligt meestal tussen de 4 en 5 jaar. Kinderen hebben op die leeftijd al heel veel beelden en herinneringen in hun hersens opgeslagen, die ze kunnen oproepen en waardoor ze ‘overspoeld’ kunnen worden. Vanaf een jaar of 6 is het denkvermogen van een kind zover ontwikkeld dat hij onderscheid kan maken tussen werkelijkheid en fantasie.

Nu heeft het ene kind meer last van angst dan het andere. Aanleg speelt hierin een belangrijke rol; sommige kinderen zijn vanaf hun geboorte angstiger dan anderen. Daarnaast kunnen specifieke gebeurtenissen angst op gang brengen. Wanneer een kind ooit eens in een vijver is gevallen, of iemand anders in een vijver heeft zien liggen, kan hij langdurig bang blijven voor water. U beschrijft dat uw dochter bang is dat haar zusje in de sloot valt; het is goed om na te gaan of ze mogelijk ongelukken heeft zien gebeuren die te maken hebben met een sloot of water. Hetzelfde geldt voor langsrijdende auto’s/trekkers. Heeft er iets in haar omgeving plaatsgevonden, bijv. een ongeluk, waar ze van geschrokken is en daardoor angst heeft ontwikkeld? Angst kan ook aangeleerd zijn en overgenomen worden van een angstige ouder. Daarnaast kunnen stressvolle momenten, zoals een nieuwe school, een scheiding of verhuizing, kinderen ook angstig maken. Uit uw vraag kan ik niet opmaken op jullie in de afgelopen periode dingen hebben meegemaakt, die mogelijk van invloed kunnen zijn op het gedrag van uw kind. Het is goed om dit voor uzelf na te gaan.

Angsten bij kinderen gaan meestal vanzelf over. Angst is echter een probleem wanneer het kinderen gaat belemmeren in hun ontwikkeling. Uw zou voor uzelf kunnen nagaan of hiervan sprake is van bij uw dochter. ?Als ouder zijnde is het belangrijk om de angsten van uw kind in de gaten te houden. Meestal verdwijnen ze vanzelf weer. Het is belangrijk om er met uw kind over te praten. Vermijden van de angst, het bestempelen als onzin of er aan twijfelen, heeft geen zin. Ze helpen uw kind niet om met zijn angsten om te gaan. Accepteer dat uw kind angstig is, vertel uw kind dat iedereen wel eens bang is en toon begrip. Belangrijk is wel om de angsten niet te bevestigen door er zelf in mee te gaan. Kinderen willen graag leren hoe ze hun angst de baas kunnen en horen dat het liefst van hun ouders.? Mochten de beschreven angsten langdurig aanhouden bij uw dochter en haar ontwikkeling in de weg gaan staan, dan is het raadzaam om daar eens verder over door te praten met een professional en te zoeken naar hulp.

Ik wens u wijsheid, sterkte, maar ook plezier in de opvoeding toe.

Hartelijke groet, Alice Pleiter

Dit artikel is beantwoord door

MSc E. A. Pleiter-Visscher

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven