Vraag
Enkele dagen geleden werd op dit forum een vraag gesteld over de Heere Jezus, die aan de rechterhand van God zit. In de beantwoording werd gesteld dat je deze bijbeltekst niet letterlijk diende op te vatten. Dit antwoord haalde de bodem weg onder mijn gehele geloofsbeleving. Van kindsbeen af heb ik geleerd dat de Bijbel van kaft tot kaft de enige en onfeilbare waarheid is. En dan lees ik plots op Refoweb dat de Bijbel, Gods woord, niet in alle gevallen de letterlijke waarheid is? Als het antwoord op deze vraag over Gods rechterhand juist was, zijn er misschien nog wel meer teksten die ik niet langer letterlijk moet nemen. De opstanding wellicht? De schepping? En wie bepaalt dan eigenlijk wat wel letterlijke waarheid is in de Schrift en wat niet?
Antwoord
Beste vragensteller, fijn dat je reageert op mijn antwoord en dat je er niet zelf mee rond blijft lopen. Vooraf wil ik wel een aantal dingen meegeven ter overweging: 1. in het antwoord dat ik geef stel ik niet de onfeilbaarheid van Gods Woord ter discussie. Het antwoord gaat namelijk in op de vraag naar de rechterhand. In het antwoord heb ik "hand" vet gemarkeerd. Daarvan heb ik gezegd dat God als zodanig geen rechterhand heeft, omdat God nu eenmaal een Geest is. Of geloof jij dat God net als jou een lichaam heeft met ogen, oren, neus, mond en andere ledematen? (zie Joh.4:24; vgl. Gen.1:2). In de afsluitende opmerking bij punt 1. geef ik door wat ik elke zondag met de kerk van alle tijden en plaatsen belijd en van harte (!) geloof: "zittende aan de rechterhand Gods"; 2. wil jij voor jouzelf eens antwoord geven op de vraag over bijvoorbeeld het 1000-jarig-rijk (zie Openbaring 20:4vv.), waarbij ik je de vraag stel: Zijn die duizend jaar letterlijk bedoeld, ja of nee? Of een andere vraag: de Heere Jezus zegt in de Bergrede het volgende: Indien dan uw rechteroog u ergert, trekt het uit... En indien uw rechterhand u ergert, houwt ze af (Matth.5:29, 30). Is dit door de Heere Jezus letterlijk bedoeld, ja of nee?
Nu ga ik nog een keer inhoudelijk in op de vraag naar het zitten van de Heere Jezus aan de rechterhand van God. In Psalm 110 wordt gesproken over het zitten ter rechterhand Gods. Wat wil dat zeggen? Dat de Heere Jezus verhoogd is tot alle eer en heerlijkheid. Na Zijn hemelvaart staat de zetel voor Hem klaar. Die plaats krijgt Hij toegewezen. En nu citeer ik: "Die plaats is een plaats van eer. Dat wordt bedoeld met de rechterhand" (dr. W. Verboom, Een gids voor het leven, dl. I, p.136). Dat is wat ik gezegd heb, niet meer of minder.
Dat doet aan de letterlijkheid en betrouwbaarheid van Gods Woord niets af, wel aan de letterlijkheid van het spreken over Gods rechterhand. Ik licht dit toe aan de hand van de verklaring van de opsteller van de Catechismus zelf. Zacharias Ursinus schrijft in zijn befaamde "Het Schatboek", het volgende bij Zondag 19 (v&a50): "Aan God wordt niet in eigenlijke, letterlijke zin, maar bij wijze van een gelijkenis, aan de mensen ontleend, -evenals ook andere menselijke ledematen- een rechterhand toegeschreven. Want God is onlichamelijk en daarom kan Hij dus geen rechter- of linkerhand hebben. Het feit dat men Hem menselijke leden toekent, vloeit voort uit de gelijke werkingen, die de mensen door het werk of de kracht van hun leden verrichten en betonen. Zo wordt dus Gods rechterhand in de Heilige Schrift op twee manieren verstaan: Allereerst voor Gods macht. Want wanneer de Schrift zegt, dat God een bepaald werk verricht door Zijn rechterhand of arm, dan betekent dit de Goddelijke kracht en almacht, die aan alle drie Personen in de Godheid gemeen is. (...) Ten tweede voor de allerhoogste eer, waardigheid en glorie en gelukzaligheid, precies eender als God (toekomt). Deze tweede betekenis past bij dit Artikel, Van de Zoon wordt gezegd dat Hij zit aan de rechterhand van God als Middelaar. En daaruit laat zich gemakkelijk verstaan, dat het dus in dit Artikel een glorie of heerlijkheid aanduidt, die alleen aan de verheerlijkte Middelaar eigen is. Want alleen tot de Zoon is gesproken: Zit aan Mijn rechterhand." (pp.372-73; vet door mij, EG).
Als laatste citeer ik nog ds. C. A. van Dieren, hij schrijft over dit artikel: "Op vele plaatsen spreekt de Bijbel over Christus' zitten ter rechterhand Gods. Dit kan niet letterlijk bedoeld zijn, want God is een Geest. Hier wordt in menselijke bewoordingen voorgesteld welke eer Christus bij Zijn Hemelvaart ontving. Het is de beloning op Zijn werk en tegelijk de plaats vanwaar Hij de toepassing van Zijn verdiensten uitwerkt en Zijn Kerk en de wereld regeeert. Dat de Bijbel soms over zitten en dan weer over staan spreekt, betekent niet dat er sprake is van tegenspraak. Het zitten ter rechterhand Gods ziet op Christus' heerlijkheid en het onverliesbare daarvan (...) Het staan ter rechterhand Gods ziet vooral op de voortgaande uitoefening van Zijn Middelaarschap" (Leerboek, p.147). Daar zeg ik met mijn hele hart "amen" op. Het zitten ter rechterhands Gods is voor mij van essentieel belang voor mijn zaligheid. Daarom geloof ik dit niet alleen met mijn hoofd, maar door Gods genade ook met mijn hart. Is dit zitten van de Zoon van God, Jezus Christus, aan de rechterhand van God, voor jou persoonlijk een oorzaak geworden van zaligheid en eeuwige vreugde? Dan sta je op een stevig fundament en heb je grond onder de voeten, ook wanneer jouw geloofsbeleving wegvalt of wegebt.
Met een zeer hartelijke groet,
Ds. E. Gouda, Nieuw-Lekkerland
Dit artikel is beantwoord door
Ds. E. Gouda
- Geboortedatum:25-12-1968
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nieuw-Lekkerland
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Hoe moeten we dan omgaan met de opdracht! van Jezus, dat we onze hand moeten afhakken en/of ons oog moeten uitrukken, als deze ons tot zonden verleiden?
Als we de bijbel moeten geloven van kaft tot kaft dan moet oog om oog en tand om tand ook weer in ons wetboek worden opgenomen.
Nu geloof ik de bijbel dus.........iedereen die in God gelooft mag behouden blijven en de rest gaat naar de hel.
En ik ben het helemaal eens met de dominee, God heeft geen neus, kin en tenen en wij, als we in de hemel komen, ook niet.
De hemel is onvoorstelbaar, maar het zal er mooi zijn.
Soms vind ik mezelf zo'n enorme oetl*l, dat ik twijfel aan alles, moet lachen om al die bijbelteksten op deze site en denk dat ik het beter weet.
Maar zo is het niet, ik weet ook wel beter, God is getrouw Zijn plannen falen niet en daar moeten we op vertrouwen.
Maar wat nemen we letterlijk en wat figuurlijk en wat symbolisch?
Daar denkt ieder anders over, gezien ook de verschillende antwoorden op dezelfde vragen.
En.....hoe past het ons het beste.
We hebben de regels van de taal. We hebben de taal gekregen sinds het begin van de schepping om te communiceren. Onze taal is vol met beeldspraak, uitdrukkingen en zegswijzen. Als iemand zegt: hij is zo sterk als een leeuw is er niemand die denkt dat hij manen en grote tanden heeft en hard kan brullen. Of als een baas spreekt over een medewerker die zijn rechterhand is, dat hij daar mee bedoeld dat deze een ledemaat zou zijn. Beeldspraak blijkt ook vaak uit de context.
Vreemd is dat mensen dit dagelijks gebruiken, maar als ze de Bijbel lezen dat ineens vergeten lijken te zijn, en de Bijbel tot een soort gecodeerde boodschap maken waar in meer zou staan of minder zou staan dan we lezen. Beeldspraak dient om een letterlijke waarheid over te brengen aan de hand van een beeld.
Ik erken dat sommige gedeelten moeilijk zijn en ook dat sommige uitdrukkingen zijn verdwenen uit onze taal. En dat bepaalde beelden die de schrijvers van de Bijbel gebruiken niet meer beelden die wij gebruiken en dus voor ons wat moeilijk en verwarrend kunnen zijn. Maar die zijn in veel gevallen ook niet zo moeilijk te achterhalen. Dat 'Gods hand' vaak staat voor 'Zijn macht' bijvoorbeeld is denk ik voor vrijwel iedereen wel duidelijk.
Petrus zegt wat nuttigs in 2 Petr 3:15-16
"... zoals ook onze geliefde broeder Paulus, naar de wijsheid die hem gegeven is, u geschreven heeft. Daaronder zijn sommige zaken die moeilijk te begrijpen zijn, die de onkundige en onstandvastige mensen verdraaien, tot hun eigen verderf, net als de andere Schriften. "
Daarom, lees de Bijbel gewoon wat er staat. Laat beeldspraak beeldspraak. Geef iets wat geen beeldspraak is geen figuurlijk betekenis. Als iets wordt gezegd in beeldspraak probeer te begrijpen welke letterlijke waarheid dit beeld probeert te communiceren en maak niet van dit beeld zelf iets letterlijks . Als dingen onduidelijk zijn bid om wijsheid en vraag om hulp.
En boven alles: heb liefde tot waarheid (2 Thes 2:10) en niet tot wat jezelf het beste past.
De toepassingen in ons dagelijks leven dat wordt moeilijker.
Dat een vrouw geen manskleren en een man geen vrouwskleren mag dragen dat kunnen we nog wel letterlijk nemen, daar lunnen we nog wel wat mee.
Maar hoe zit het met de uitspraak van Jezus, dat, wanneer ons oog of onze hand ons tot zonde verleiden we die resp. moeten uitrukken of afhakken.
Ik geloof dat alles wat in de Bijbel staat waar is, maar daarbij hou ik wel in mijn achterhoofd dat het Gods woord(en) zijn die ik als mens (schepsel) lees.
Jezus heeft een mooi voorbeeld gegeven hoe leterlijk we de Bijbel moeten lezen, inclusief uitleg.
Hij zegt als Hij in de tempel staat: "Breek deze tempel af en Ik zal hem in 3 dagen weer opbouwen"
Dit is heel letterlijk uitgekomen, maar wel op een manier die ik (en de farizeeen) niet in eerste instantie voor ogen hadden, naar aanleiding van die uitspraak.
Als wij in de Bijbel geloven van kaft tot kaft, geloven we ook dat het een Levend Woord is. Want de letter zonder de Geest is dood.
Als IK dus de letter(lijke tekst) van de Bijbel gaan gebruiken op de manier hoe IK de Bijbel lees en als IK daar conclusies aan ga verbinden, zijn dat niets meer dan dode woorden.
Vraagsteller zegt: Dit antwoord haalde de bodem weg onder mijn gehele geloofsbeleving.
Als de bodem van je geloofsbeleving feitelijke dogma's zijn, dan kan ik daar inkomen.
Als de bodem van je geloofsbeleving een Levende Rots is waar je levens huis op is gebouwd, Die mens is geweest, geleden en gekruisigd is om zondige mensen zoals ik en jij, Die alle macht gegeven is in Hemel en op aarde en nu zit aan de rechterhand van God, dan maakt dat niet zoveel uit.
Alles wat in de Bijbel staat is waar (dat geloof ik), maar de vraag blijft: Hoe is het waar? Ik denk niet dat we daar ooit het definitieve antwoord op kunnen krijgen als zondigen mensen met een beperkt inlevingsvermogen in goddelijke zaken.
Zo ook "zitten aan de rechterhand van God." Ik denk dat je dat wel letterlijk kan nemen, alleen hoe doe je dat zonder een beeld van God te maken die eruit ziet als een mens(elijk wezen)?
