"Internet is een communicatiemedium bij uitstek. Met de explosieve groei van internet is er ook internetpastoraat ontstaan. De vragenrubriek van Refoweb is hier een goed voorbeeld van." Dat schrijft Aart van Drie in De Waarheidsvriend die deze week op de deurmat ploft. Aan de VU deed hij onderzoek naar pastoraat via Refoweb. Hier het volledige artikel:
‘Wat te doen als je alles, je hele leven, je toekomst niet meer ziet zitten? Geen uitkomst meer ziet. Ook niet meer in het schoolleven. Je gedachten nergens of heel moeilijk bij kunt houden, zelfs onder de preek. En tegen niemand iets durven te zeggen. Niet weten hoe je je vertrouwen en hoop op God moet stellen.’ Het is een van de vele vragen die een deskundige op www.refoweb.nl beantwoordt. In 2013 werden er ruim 1300 vragen beantwoord.
Ruim twaalf jaar is Refoweb online. De website richt zich op ‘jongeren uit de breedte van de gereformeerde gezindte en andere bijbelgetrouwe christenen’, daarmee dus ook op de jongeren van gemeenten die zich verbonden weten met de Gereformeerde Bond. De doelstelling van Refoweb is het ‘bieden van verantwoorde ontspanning en inspanning op het internet’. Naast het forum voor discussies, de nieuwspagina en de profielenpagina waar bezoekers hun eigen foto, video, blog en poll kunnen plaatsen, heeft Refoweb een eigen vragenrubriek. In de vragenrubriek worden vragen van bezoekers door diverse deskundigen beantwoord. Er zijn meer dan 250 deskundigen aan Refoweb verbonden, van wie een aantal hervormd-gereformeerden.
Internetpastoraat
De vragenrubriek van Refoweb is een vorm van internetpastoraat. De kracht van internetpastoraat is dat het anoniem is. Anoniem pastoraat verschilt in meer dan één opzicht van het gemeentepastoraat.
Het centrale kenmerken van anoniem pastoraat is dat de hulpvrager onbekend wenst te blijven. Het initiatief ligt volledig bij de hulpvrager. In het gemeentepastoraat is het vaak de predikant of ouderling die het initiatief neemt om op bezoek te gaan. De anonieme hulpvrager bepaalt ook hoeveel en welke informatie hij of zij geeft. De deskundige kan niet doorvragen om zo nodig tot de kern van het probleem te komen. Soms kan de informatie wel erg summier zijn.
Ook non-verbale signalen, zoals lichaamshouding, gebaren en intonatie, ontbreken bij internetpastoraat, terwijl deze in het reguliere pastorale contact spelen juist een belangrijke rol spelen. Het afwezig zijn van de mogelijkheid om door te vragen of non-verbale signalen te kunnen interpreteren, vraagt van de internetpastor een grote mate van fijngevoeligheid en inlevingsvermogen om te onderscheiden wat wezenlijk is.
Schaamte
Waarom gaan mensen met hun problemen naar het anoniem internetpastoraat in plaats van naar de eigen predikant of ouderling? Het blijkt dat er over het algemeen een groot verschil tussen anoniem en gemeentepastoraat is wat betreft de aard van de problemen. De meest voorkomende problemen bij anoniem pastoraat zijn relatieproblemen, problemen rond seksualiteit en problemen met betrekking tot kerk en geloof. Zo blijkt dat in 19 procent van de vragen bij Refoweb die tussen 2001 en 2010 zijn geplaatst, seksuele thematiek ter sprake wordt gebracht. Bij het gemeentepastoraat zijn vooral ziekte, rouwverwerking en geloofsproblemen veel voorkomende gespreksonderwerpen.
Een belangrijk motief om gebruik te maken van anoniem pastoraat is angst en schaamte. Mensen kiezen voor anoniem pastoraat uit angst dat hun probleem niet geaccepteerd of begrepen wordt of zelfs sancties kan opleveren. Zo kunnen mensen die worstelen met homoseksuele gevoelens kiezen voor anoniem pastoraat als ze bang zijn te worden afgewezen in hun eigen gemeente. De stap naar het pastoraat van Refoweb kan dan een uitweg bieden.
Aanvulling
De vragenrubriek van Refoweb geeft intussen een aanvulling op het pastoraat vanuit de eigen gemeente. De enorme hoeveelheid vragen die op de website van Refoweb staan en de grote nood die soms in vragen wordt verwoord, tonen de behoefte aan anonieme pastorale zorg. Refoweb biedt met de antwoorden op de vragen een belangrijke eerste stap in het hulpverleningsproces, maar het kan niet het pastoraat van eigen dominee of ouderling vervangen. Internetpastoraat mist de voor het pastoraat vaak essentiële mogelijkheid om samen uit de Bijbel lezen en in gebed de noden en zorgen voor God brengen.
Vraagstellers kunnen er bij Refoweb op vertrouwen dat hun vragen vanuit een gereformeerde traditie en schriftinterpretatie worden beantwoord. Alleen al het archief met bijna tienduizend vragen en antwoorden levert een schat aan informatie.
Aart van Drie
A. van Drie MA is geestelijk verzorger bij Zorgcentra Rivierenland te Tiel. Aan de VU deed hij onderzoek naar pastoraat via Refoweb.
Een abonnement nemen op De Waarheidsvriend kan hier.
"Beste redactie van Refoweb, Ik heb geen vraag, maar ik wil jullie graag bedanken voor al het werk wat jullie doen met deze site. Nu bijna een jaar geleden heb ik een vraag gesteld. Allereerst hartelijk dank voor het beantwoorden van mijn vraag (willen jullie als redactie dit aan de deskundige doorgeven?!). N.a.v. het antwoord heb ik inderdaad hulp gezocht. Ik heb de situatie besproken met mijn huisarts en die heeft mij doorverwezen naar een hulpverleenster. Naar aanleiding van gesprekken met haar ben ik ook het gesprek aangegaan met de dader. Dit ligt nu allemaal achter me en ik heb het inmiddels af kunnen sluiten. Ik ben jullie ontzettend dankbaar dat ik op deze wijze anoniem mijn vraag heb kunnen stellen. Dit was voor mij een heel belangrijke eerste stap om hulp te zoeken. Heel veel dank voor deze mogelijkheid! Ook de vragen over de Bijbel en het geloof lees ik altijd. Daar heb ik heel veel van geleerd, vooral de jaren dat ik nog zoekend was naar geloofszekerheid heb ik veel gehad aan de vele liefdevolle en bemoedigende antwoorden op de site. Kortom, ik ben ontzettend dankbaar voor het bestaan van Refoweb. Ik wens jullie heel veel zegen met al het werk wat jullie doen en nogmaals heel veel dank. Ik hoop dat de site nog vele jaren kan blijven bestaan! Gods zegen toegewenst!"
