‘Aborteer het en probeer het opnieuw. Het zou immoreel zijn om het geboren te laten worden als je de keuze hebt.’ Zo luidt het advies van atheïst Richard Dawkins aan moeders die in verwachting zijn van een kindje met het downsyndroom.
In sommige landen, zoals Denemarken en Australië, is Down al geheel aan het verdwijnen. Hoe erg is het als Down op den duur helemaal verdwijnt?
Onvoorstelbaar zwaar
In Trouw werd bovenstaande vraag pas voorgelegd aan twee filosofen: Marli Huijer en Bas Haring. Ze maakten een paar rake opmerkingen. Zo stelde Marli Huijer: ‘Als jouw hele omgeving het volkomen vanzelfsprekend vindt dat een kind met Down geaborteerd wordt, dan wordt het bijzonder moeilijk om het niet te doen. De emotionele pijn waarmee zo'n abortus gepaard gaat, wordt trouwens makkelijk vergeten. Het is een morele aanslag die je levenslang met je mee kan dragen. (…) Voordat de eerste tests voor het Downsyndroom en andere chromosomale afwijkingen beschikbaar kwamen, begin jaren zestig, hoefde je je er niet verantwoordelijk voor te voelen als je kind een aangeboren afwijking had. Je kon het afschuiven op God, het lot of de natuur. Dat kan niet meer. Je bent nu in alle gevallen verantwoordelijk, ook als je bewust beslist dat je geen tests wilt doen. Dat is de tragiek van de toegenomen medisch-technische mogelijkheden: je hebt meer te kiezen, maar die keuzes zijn onvoorstelbaar zwaar.’
Bas Haring stelt: ‘Als de argumentatie economisch wordt, word ik pas echt nerveus. Argumenten in de trant van: "Het is voor de maatschappij niet handig als dit soort lui er zijn". Alsof mensen de samenleving altijd iets moeten opleveren. Die gedachte vind ik heel onplezierig.’
Uiterst onplezierig inderdaad. Maar waarom is het onplezierig? Zou er dan toch een Schepper zijn die het allemaal zo niet heeft bedoeld? En je kunt Dawkins’ standpunt 'onplezierig' vinden, als darwinist is hij wel consequent en eerlijk. Hij laat helder zien wat voor consequenties het heeft als je niet langer in de Schepper gelooft. Het is namelijk niet zo dat Dawkins hier enkel uit is op shockeren. Was daar maar zo. Het is de werkelijkheid die shockerend is. Zelf zei Dawkins het onlangs zo: 'Kennelijk ben ik een vreselijk monster om aan te bevelen wat feitelijk gebeurt: bij de grote meerderheid van foetussen met downsyndroom. Zij worden geaborteerd.’
