In het boek over Afghanistan trof één magnifieke foto me meteen: een perceel land, prachtig fijn gemaakt, klaar voor de inzaai. Wat een werk moest dat geweest zijn, zeker in zo’n berggebied. Ik voelde me verbonden met de mensen daar, die net als miljoenen anderen over heel de wereld, elk jaar hun land geduldig en nauwgezet klaar leggen voor het groeiseizoen. Zó is het bedoeld geweest, is het goed: de aarde bouwen en bewaren. Met deze mensen, wist ik, zou ik kunnen communiceren, desnoods in gebarentaal, over land, groei, gereedschappen, regen en droogte.
Jaren tevoren had ik al eens, te midden van de vaderlandse schreeuwerig- en betweterigheid, overwogen dat ik met de eerste de beste boer uit Afrika waarschijnlijk veel beter overweg zou kunnen dan met de moderne Nederlander.
Twee jaar geleden kwam hij naast me wonen: een man uit hartje Afrika, zoon uit een groot gezin in een agrarische omgeving. Het klikte wonderlijk. We praatten en lachten bijna elke dag. Wat hij van Nederlanders vond? Dat ze onnodig moeilijk doen. Dat ze niet weten te leven. “Het gaat goed, en zij bedenken iets: nee, het gaat toch niet goed.”
Nu speelden hierin wel een paar vroegere botsingen met ambtenaren mee -ook van de belasting en zo- maar ik kon me voorstellen hoe radeloos hij was geworden van het oerwoud aan regeltjes. De mentaliteit van het alles wíllen regelen, de onwelwillendheid, overal een negatieve kant aan ontdekken. Ik herinnerde me weer die film uit eind jaren tachtig, over een immigrant die door deze negatieve mentaliteit, zelfs van Nederlandse ‘vrienden’, tenslotte tot zelfmoord werd gedreven.
Nee, geef mij maar die mensen in Afghanistan. Die uit hartje Afrika. Die uit de Filippijnen, Midden-Amerika, noem maar op. Zij zouden mijn vrienden kunnen zijn, mijn gesprekpartners althans. Want ik sta niet boven ze. Wij bewerken dezelfde grond. De grond, waaruit wij genomen zijn.
Niet al die mensen zijn christen, dat weet ik. En ik kan het zendingsbevel niet in mijn eentje tot een goed einde brengen. Gelukkig lees ik in Mattheüs 25 over het oordeel van de Zoon des Mensen, dat er velen zullen zijn uit “al de volken” die behoren tot de gezegenden van de Vader. U weet het: dat zijn zij die ontferming hebben betoond aan mensen die op hun pad kwamen. Algemene verzoening? Geen sprake van! De Zoon des Mensen heeft een duidelijk criterium. Zaligheid omwille van verdienste? Evenmin! Deze mensen zijn verwonderd over het oordeel van de Zoon des Mensen. Het Evangelie tekortgedaan? Neen! Dat blijft ten volle van kracht voor wie ooit ervan gehoord hebben - voor u en mij.
Ik zette vandaag aardappels. Zouden ze ze daar in Afghanistan al in de grond hebben?
