Geluksfundamentalisme

Gertjan de Jong / Geen reacties

01-10-2013, 10:39

Het heilige dogma van het Westen lijkt steeds meer onder kritiek te staan. Ik bedoel: dat grote gebod, het bevel dat al die mooie dames en heren je toeroepen vanaf hun zonnige eilanden, middels internet, billboards en magazines: Gij zult gelukkig zijn! In deze tijd geldt een soort geluksplicht. Maar of we daar gelukkiger van worden?

 

ADVERTORIAL

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

In Egypte is het steeds lastiger om rond te komen. Voedselprijzen rijzen de pan uit. U kunt het verschil maken door een voedselpakket voor een gezin van Egyptische christenen te kopen, die wij uitdelen ter plaatse. Heel praktisch willen we hiermee handen en voeten geven aan de opdracht van God om de armen te voeden. 

Doet u mee?

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

Psychologe Nienke Wijnants denkt van niet. Op Hetgoedleven.com noemt zij het huidige geluksdogma schadelijk en leugenachtig. 'Vroeger werden niet-succesvolle mensen "ongefortuneerd" genoemd. Daar zat een element van pech in. Dat was vervelend, maar tenminste niet je eigen schuld. Tegenwoordig zijn niet-succesvolle mensen losers, want alle voorwaarden voor een succesvol leven lijken voorhanden.' Dit brengt de voortdurende angst mee om af te zakken tot het loserkamp, het moeras van stumpers en schlemielen. Filosoof Alain de Botton bedacht er een mooie term voor: statusangst.

Godsgeloof floreert niet

Ook Rik Torfs, rector van de Katholieke Universiteit Leuven, liet pas in Trouw de beperkingen zien van de huidige succes- en geluksdwang. 'We leven in een tijd waarin het godsgeloof niet meteen floreert', constateert hij. 'Mensen beweren in zichzelf te geloven, ook al toont een oppervlakkige blik in de spiegel meteen de begrensdheid van dat project.'

'Een mens verliest het recht om doodgewoon te zijn, niet bijzonder aantrekkelijk, een beetje saai misschien, niet meteen barstend van talent', vervolgt Torfs. 'We moeten almaar beter worden. De kennismaatschappij evolueert razendsnel, bazuinen specialisten rond. En beelden worden getoond van succesvolle mensen aan de rand van genadeloos blauwe zwembaden, terwijl ze voltijds bezig zijn met zich gelukkig voelen.'

Heilige koe

De Vlaamse rector noemt geluk 'de heilige koe van onze tijd'. 'Een mens wordt voortdurend met dat melige begrip om de oren geslagen. Vroeger vloeide geluk uit het leven voort, vandaag is het een doel op zichzelf. Het geluk wordt ons door de strot geduwd, of we dat nu willen of niet. We hebben geen keuze. Later zal onze tijd worden herinnerd als die van het geluksfundamentalisme. (...) Wellicht is het aangenamer gelukkig te zijn dan ongelukkig, maar het is onaangenaam gelukkig te moeten zijn. De plicht daartoe miskent de condition humaine. We zijn sterfelijk en altijd met sterven bezig. Dat we daar steeds luchtiger over doen, stemt tot angst en wanhoop, omdat wij dan een deel van ons mens-zijn moeten prijsgeven aan de dwang van het blinde geluk.'

Ikea-pakket

Hier stuit Torfs op de kern: met al die gelukszucht – hier, nu en veel! – proberen we onze sterflijkheid te overschreeuwen. We willen dat unheimische gevoel verdrijven, die angst voor de dood, het besef dat levensgeluk geen Ikea-bouwpakket is en geen kwestie van de juiste schroefjes in de juiste gaatjes draaien. Dat ik-kan-het-niet-alleen-gevoel. Die ontreddering. Die schreeuw om een Redder.

Gertjan de Jong op 01-10-2013, 10:39
Geen reacties

Lees ook deze columns

Moek is dood. Ze is 99 geworden. Zoonlief Albert, ook al aardig op leeftijd, heeft haar een handje geholpen met 130 oxazepammetjes. Een half flesje Martini er achteraan en het oude besje werd vervolge...
20 reacties
18-09-2013
In de verte liepen mensen. Ze zagen er moe en uitgeput uit. Ze sjokten al enige tijd door de woestijn en aasgieren cirkelden boven hun hoofd. De hongerige vogels hadden maar al te goed in de gaten dat...
Geen reacties
17-09-2013
"Hoeveel vurige kolen passen er eigenlijk op een Syrisch hoofd?", vraag je je af na het zien van de Nieuwsuur-reportage over een Israëlisch ziekenhuis dat slachtoffers uit de nabije brandhaard opvangt...
1 reactie
13-09-2013
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering